logo
  • Bakı, Azərbaycan

  • [email protected]

  • +994 70 694 24 22

  • +994 12 460 70 68

  • Əsas səhifə
  • Haqqımızda
  • Xidmətlər
    • Mühasibat Və Maliyyə Xidmətləri
    • Miqrasiya Və Hüquqi Xidmət
    • Gömrük Rəsmiləşdirilməsi Və Broker Xidməti
    • Kadr Uçotunun Qurulması Və İnsan Resursları Üzrə Məsləhət
    • Əməyin Mühafizəsi Və Əmək Qanunvericiliyi
    • Vergi Məsləhəti
  • Kitabxana
    • Qanunvericilik
    • Audit
    • Kadr (HR)
    • Mühasibatlıq
  • Yeniliklər
  • Əlaqə
Azərbaycan az
enEnglish ruRussian trTürkçe

Pul vəsaitlərinin hərəkəti hesabatı- Cash flow

  • Bloq
  • 14-iyn-2022, 12:44
  • 258
Pul vəsaitlərinin hərəkəti hesabatı- Cash flow
Müəssisənin “Balans Hesabatı” və “Mənfəət və Zərər Hesabatı” – istifadəçiləri müəssisənin hesabat dövrünün sonuna olan maliyyə vəziyyəti barədə tam informasiya ilə təmin etmir. Balans hesabatında hesabat dövrünün sonuna müəssisənin maliyyə vəziyyəti, Mənfəət və Zərər hesabatında isə maliyyə ili ərzində əldə edilmiş gəlir açıqlanır. Lakin bu hesabatlardan müəssisənin nağd pul vəsaitlərinin vəziyyəti haqqında informasiyanı əldə etmək olmur.

Bunu bilmək həddən artıq lazımdır, çünki mənfəətli müəssisələr belə borclarını ödəmək üçün nağd pul vəsaitlərinə malik olmadığı halda iflasa uğraya bilərlər. Buna görə də qeyd edə bilərik ki, müəssisənin mənfəətinin olması onun sərbəst nağd pul vəsaitlərinə malik olması demək deyil.

Fərz edək ki, hər hansı bir müəssisə 2000 manat nağd pul vəsaitinə malikdir. Hesabat dövrü ərzində isə müəssisə 5000 manat məbləğində kreditlə mal almışdır. Həmçinin bu dövr ərzində 9000 manat məbləğində kreditlə mal satmışdır. Mənfəət və Zərər hesabatında müəssisənin 4000 manat mənfəəti olduğu qeyd edilir. Belə bir halda kreditorlar borclarının ödənməsini istəyirlər, lakin müəssisənin əlində 2000 manat nağd pul vəsaiti vardır. Beləliklə, müəssisə mənfəətli olduğu halda debitorlar öz borclarını qaytarmamış, kreditorlarla hesablaşmaqda isə çətinlik çəkir və iflas olmaq təhlükəsi ilə üzləşir.

Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat – hesabat dövrü ərzində müəssisənin pul vəsaitlərinin hərəkətini (pul giriş və çıxış axınlarını) özündə əks etdirir. Bu hesabatın hazırlanmasında əsas məqsəd – istifadəçiləri hesabat dövrü ərzində müəssisənin pul vəsaitlərinin hərəkəti barədə məlumatla təmin etməkdir. Hesabatın əsas elementləri aşağıdakılardır:

Əməliyyat fəaliyyəti (Operating cash flows) – Müəssisənin gündəlik əməliyyatlarından daxil olan və ya çıxan pul axınıdır. Müəssisənin əsas gəlir gətirən fəaliyyətidir.

İnvestisiya fəaliyyəti (İnvesting cash flows) – Müəssisə tərəfindən gündəlik əməliyyatı davam etdirmək üçün uzunmüddətli aktivləri alıb satması zamanı daxilolan və ya çıxan pul axınıdır.

Maliyyələşdirmə üzrə fəaliyyət (Financing cash flows) – Səhmlərin satılmasından daxil olan pul axınları, səhmdarlara dividendlərin verilməsi zamanı çıxan pul axınını və s. özündə əks etdirir.

GAAP – Pul axını təsnifləşdirilməsi
Əməliyyat fəaliyyəti (Operating cash flows)
Pul girişi axını – Müştərilərdən daxilolmalar, faiz və dividendlərdən gəlirlər
(İnflows – Cash collected from customers, interests and dividends received)
Pul çıxışı axını – İşçilərə və tədarükçülərə verilən pul, faiz xərcləri, vergi xərcləri
(Outflows – Cash paid to employees and suppliers, interest paid, taxes paid)

İnvestisiya fəaliyyəti (İnvesting cash flows)
Pul girişi axını – Uzunmüddətli aktivlərin satışından gəlirlər
(Inflows – Sale proceeds from fixed assets)
Pul çıxışı axını – Uzunmüddətli aktivlərin alınması
(Outflows – Acquisition of fixed assets)

Maliyyələşdirmə üzrə fəaliyyət (Financing cash flows)
Pul girişi axını – Səhmlərin buraxılmasından əldə olunan gəlirlər
(Inflows – Proceeds from issuing stock)
Pul çıxışı axını – Səhmdarlara dividendlərin verilməsi
(Outflows – Dividends paid to shareholders)

Pul vəsaitlərinin axını hesabatının hazırlanmasının 2 yolu var:
- Birbaşa metod (Direct method)
- Dolaylı metod (İndirect method)

Hər iki metod GAAP və İFRS tərəfindən dəstəklənir və istifadə edilir. Hər iki metodda investisiya və maliyyə pul axınları demək olar ki oxşardır. Əsas dəyişikliklər əməliyyat pul axınlarında özünü göstərir.
Birbaşa metodla (Direct method) pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın hazırlanması

XXX Company
Operating Cash Flow – Direct Method

For the year ended December 31, 20X9

Müştərilərdən daxilolmalar (Cash collections from customers) 5000
Tədarükçülərə ödənişlər (Cash paid to suppliers) (2000)
Əməliyyat xərcləri (Operating expenses) (500)
Faiz xərcləmələri (Cash paid for interests) (750)
Vergilər (Cash paid for taxes) (250)
Əməliyyat pul axını (Operating cash flow) 1500

Dolayı metodla (Indirect method) pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın hazırlanması

XXX Company
Operating Cash Flow – Indirect Method

For the year ended December 31, 20X9
Xalis mənfəət (Net income) 1800
Amortizasiya (Depreciation and amortization) 500
Alacaq hesablarında artım (İncrease in accounts receivable) (900)
Ehtiyatlarda artım (İncrease in inventory) (700)
Borclarda artım (İncrease in accounts payable) 800
Əməliyyat pul axını (Operating cash flow) 1500

Birbaşa metod dolayı metoda nisbətən daha çox məlumatı özündə əks etdirir.

Əməliyyat üzrə pul hərəkəti =Xalis mənfəət + Amortizasiya xərcləri + Aktivdə azalmalar –

Aktivdə artımlar + Passivdə artımlar – Passivdə azalmalar

Misal 1.

Fərz edək ki, müəssisənin hesabat dövrü ərzində gəlirləri 10000 manat olmuşdur.
İlin əvvəli İlin sonu
Amortizasiya xərcləri 5000 - Amortizasiya xərcləri 12000
Alacaqlar 4000 - Alacaqlar 5000

Ehtiyatlar 8000 – Ehtiyatlar 5500
Borclar 7000 - Borclar 5000
Əməliyyat üzrə fəaliyyət (CFO) = 10000 + 7000 – 1000 + 2500 – 2000 = 16500

  • Facebook
  • Twitter
  • Pinterest
  • WhatsApp
  • Email
Kadr Uçotunun Qurulması Və İnsan Resursları Üzrə Məsləhət
22-may-2021 | Xidmətlər

Saytda axtarış

Blog Yazıları

  • İxtisar hallarında əmək müqaviləsinin ləğvi və vergi məsələləri üzrə məlumatlandırma
    İxtisar hallarında əmək müqaviləsinin ləğvi və vergi məsələləri üzrə məlumatlandırma
    10-iyl-2025 | Bloq
  • Əvəzləşdirilməyən ƏDV məbləği gəlirdən çıxıla bilərmi?
    Əvəzləşdirilməyən ƏDV məbləği gəlirdən çıxıla bilərmi?
    10-iyl-2025 | Bloq
  • İdxal ediləcək mallar barədə məlumat forması vergi orqanına təqdim olunmalıdırmı?
    İdxal ediləcək mallar barədə məlumat forması vergi orqanına təqdim olunmalıdırmı?
    09-iyl-2025 | Bloq
  • Dividend gəlirlərinin vergidən azadolma şərtləri
    Dividend gəlirlərinin vergidən azadolma şərtləri
    09-iyl-2025 | Bloq
  • ƏDV-nin nağd və nağdsız qaytarılmasına dair tələblər
    ƏDV-nin nağd və nağdsız qaytarılmasına dair tələblər
    08-iyl-2025 | Bloq
  • Vergiyə cəlb edilməyən əməliyyatlar: şərtlər, qaydalar
    Vergiyə cəlb edilməyən əməliyyatlar: şərtlər, qaydalar
    08-iyl-2025 | Bloq
  • Aktivin dəyəri necə müəyyənləşdirilir və qiymət fərqi zamanı vergi necə hesablanır?
    Aktivin dəyəri necə müəyyənləşdirilir və qiymət fərqi zamanı vergi necə hesablanır?
    07-iyl-2025 | Bloq
  • Dublyaj fəaliyyətindən əldə edilən gəlirlərə vergi güzəşti tətbiq olunurmu?
    Dublyaj fəaliyyətindən əldə edilən gəlirlərə vergi güzəşti tətbiq olunurmu?
    07-iyl-2025 | Bloq
  • Əmlak vergisi, vergi sanksiyaları və dəqiqləşdirilmiş hesabatların təqdim olunması qaydaları
    Əmlak vergisi, vergi sanksiyaları və dəqiqləşdirilmiş hesabatların təqdim olunması qaydaları
    04-iyl-2025 | Bloq

Haqqımızda

“AZE Finans” MMC 2020-cü ilin sentyabr ayında fəaliyyətə başlamışdır. Şirkət fəaliyyətə başladığı gündən müxtəlif fəaliyyət sahələrində xidmət göstərən müəssisələrə vergi, mühasibatlıq xidmətləri və mühasibat uçotunun qurulması, maliyyə hesabatları, şirkətlərin hüquqi və Miqrasiya xidməti, Kadr Uçotunun Qurulması insan resurslarının idarə olunması və əməyin mühafizəsi üzrə xidmətlər göstərir.

İş saatları:

Bazar ertəsi - Cümə: 09:00-18:00

Qeyri iş günləri:

Həftə sonu və Bayram günləri

Əlaqə:

+994 12 460 70 68
+994 70 694 24 22
[email protected]
Bakı ş., Babək plaza, mərtəbə 13
Sumqayıt ş., İ.Qayıbov k. Bina 1A

© 3435 AZE Finance | Bütün hüquqlar qorunur, created by [email protected]