Pazarlardaki işletme sahiplerine hangi cezalar uygulanacak?

Pazarlardaki işletme sahiplerine hangi cezalar uygulanacak?




1 Ocak 2025 tarihinden itibaren Vergi Kanunu'nda yapılan değişiklikler sonucunda, pazarlarda bulunan kiralık işletmelere iki durumda mali yaptırım uygulanması öngörülmektedir. Konuyu uzman Anar Bayramov değerlendiriyor.

Birinci durum Vergi Kanunu’nun 58.2-1 maddesiyle düzenlenecektir. Bu maddeye yapılan değişikliğe göre, tarım ürünleri pazarları ve tarım kooperatif pazarları hariç olmak üzere, pazarlarda faaliyet gösteren işletmelerin girişinde vergi dairesine kayıtlı olduklarına dair (vergi mükellefinin adı ve VKN’si belirtilmek suretiyle) bilgi belgesinin yer almaması durumunda mikro girişimcilere, sivil toplum kuruluşlarına ve ticari faaliyetle uğraşmayan kişilere 40 manat, diğer kişilere ise 400 manat tutarında mali yaptırım uygulanacaktır.

Örnek 1: Vergi dairesi tarafından yapılan denetim sırasında, "Sədərək" ticaret merkezinde faaliyet gösteren küçük işletmeye ait iş yerinin girişinde, vergi dairesine kayıtlı olduğuna dair (vergi mükellefinin adı ve VKN’si belirtilerek) bilgi belgesinin asılmadığı tespit edilmiştir. Bu durumda, Vergi Kanunu’nun 58.2-1 maddesi uyarınca vergi mükellefine 400 manat tutarında mali yaptırım uygulanabilir.

İkinci durum Vergi dairesi tarafından pazarların mülk sahiplerine (pazarlar yönetim altındaysa yöneticilerine) uygulanacak mali yaptırımları kapsar. Vergi Kanunu’na eklenen 58.15-2 maddesine göre, bu Kanun’un 16.1.11-15 maddesinin ihlal edilmesi durumunda, tarım ürünleri pazarları ve tarım kooperatif pazarları hariç olmak üzere, takvim yılı içinde bu ihlal ilk kez tespit edilirse 2000 manat, ikinci kez tespit edilirse 4000 manat, üç veya daha fazla kez tespit edilirse 6000 manat tutarında mali yaptırım uygulanacaktır.

Vergi Kanunu’nun 16.1.11-15 maddesine göre, pazarların mülk sahipleri (veya yöneticileri), mülkü kiraya verdiklerinde kiracının (işletmenin) vergi dairesine kayıt işlemi tamamlandıktan sonra o işletmenin faaliyet göstermesine olanak sağlamalıdır.

Örnek 2: Vergi dairesi tarafından yapılan denetimde, “Gəmi Mall”da faaliyet gösteren bir vergi mükellefinin iş yerini vergi dairesine kayıt ettirmediği belirlenmiştir. Bu durumda, "Gəmi Mall" yönetimine Vergi Kanunu’nun 58.15-2 maddesi kapsamında mali yaptırım uygulanacaktır.

Belirtilen her iki durumda da mali yaptırımlar, yasa kabul edildikten dokuz ay sonra yürürlüğe girecektir.

Ayrıca, Vergi Kanunu’nun 57.3 maddesinde öngörülen 1000 manatlık mali yaptırımın kapsamı da genişletilmiştir. Maddeye yapılan eklemeye göre, Kanun’un 16.1.11-17 maddesinde belirtilen bilgi formunun belirlenen sürede sunulmaması veya sunulan formda yanlış bilgi verilmesi durumunda 1000 manat tutarında mali yaptırım uygulanacaktır.

Vergi Kanunu’nun 16.1.11-17 maddesi, pazarların mülk sahiplerinin (veya yöneticilerinin), kira sözleşmesi feshedilmiş ve fiilen o iş yerinde faaliyet göstermeyen ya da faaliyetini sürdüren vergi mükellefleri hakkında, yetkili yürütme organı tarafından onaylanmış bilgi formunu her çeyrek dönemin sonunda, izleyen ayın 20'sine kadar elektronik ortamda vergi dairesine sunmalarını öngörmektedir.

Vergi Kanunu’nun 57.3 maddesinde yapılan değişiklik de yasanın kabul edilmesinden dokuz ay sonra yürürlüğe girecektir.