Taşıt kiralamasıyla ilgili vergi yükümlülükleri
Taşıt kiralamasıyla ilgili vergi yükümlülükleri

Kendi malım olan bir taşıma aracını bir şirkete kiraya vermek istiyorum. Vergi mükellefi değilim ve aracı kiralayan şirketin çalışanı değilim. Bu durumda, kira sözleşmesinden doğan vergi yükümlülükleri yalnızca kira bedeline bağlı olarak KDV ile sınırlı mı olacak, yoksa aracımı kullanmam nedeniyle ek vergi yükümlülükleri oluşacak mı?
Ekonomi Bakanlığına bağlı Devlet Vergi Servisi, vergi mükellefi olarak kayıtlı kişiler tarafından fiziki kişiye ödenen kira bedeli üzerinden kira gelirleri ile ilgili vergi yükümlülüğünün, kiracı tarafından kaynakta (yüzde 14 oranında) yerine getirileceğini bildirmiştir. Fiziki kişinin gelirleri yalnızca kiradan elde ediliyorsa, vergi kaydına alınması ve bununla ilgili beyannamenin verilmesi yükümlülüğü doğmaz.
Kira bedelini ödeyen kişi vergi mükellefi olarak kayıtta değilse, kiraya veren gerçek kişi, vergi mükellefi olarak vergi dairesine kaydolmalı (VKN almalı) ve bu faaliyetinden elde ettiği gelir üzerinden yüzde 14 oranında vergi hesaplamalı, takip eden yılın mart ayının 31'ine kadar "Gelir Vergisi Beyannamesi"ni vergi dairesine sunmalı ve hesaplanan gelir vergisini devlet bütçesine ödemelidir.
Sizin belirttiğiniz durumda, kira sözleşmesinde belirtilen tutardan yüzde 14 oranında gelir vergisi kesilmeli ve kalan miktar kiraya veren kişiye ödenmelidir.
Aynı zamanda, "Sosyal Sigorta Kanunu"nun 15. maddesinin 12. fıkrasına göre, ücretli iş ve ticari faaliyetle ilgili olmayan gelirler (faiz geliri, temettü, malın kiralanmasından elde edilen gelir, telif hakkı, ticari faaliyet amacıyla kullanılmayan varlıkların sağlanmasından elde edilen gelir, hediye ve miras gelirleri, spor bahisleriyle ilgili kazançlar, piyango düzenlemeleri ve diğer yarışmalardan elde edilen para ödülleri) üzerinden zorunlu devlet sosyal sigorta primi hesaplanmaz.
Bilginize sunarız ki, bir kişi, işverenin ana faaliyet alanına ilişkin işlere (hizmetlere) dahil edilirse, bu hizmet karşılığında ödenecek ücret, İş Kanunu'nun 157. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen aylık tarif (maaş), ek ödemeler ve ikramiyelerden oluşuyorsa, bir iş sözleşmesi yapılması zorunludur.
Vergi Kanunu'nun 58.10. maddesi uygulanmaktadır. Bu maddeye göre, işveren, İş Kanunu'nda belirtilen usullere uygun bir iş sözleşmesi (kontrat) yapılmadan, bireyleri herhangi bir işin (hizmetin) yapılmasına dahil eder ve onların gelirlerinin gizlenmesine (azaltılmasına) imkan tanırsa, işverene her bir böyle durum için takvim yılı içinde birinci kez 2.000 manat, ikinci kez 4.000 manat, üç ve daha fazla kez 6.000 manat tutarında mali ceza uygulanır.
Ayrıca, İdari Para Cezaları Kanunu'nun 192.1. maddesine göre, İş Kanunu'na uygun bir iş sözleşmesi (kontrat) yapılmadan, işveren tarafından bireylerin herhangi bir işin (hizmetin) yapılmasına dahil edilmesi nedeniyle, fiziksel kişilere 1.000 manattan 2.000 manata kadar, yetkililere 3.000 manattan 5.000 manata kadar, tüzel kişilere ise 20.000 manattan 25.000 manata kadar para cezası uygulanır.

Kendi malım olan bir taşıma aracını bir şirkete kiraya vermek istiyorum. Vergi mükellefi değilim ve aracı kiralayan şirketin çalışanı değilim. Bu durumda, kira sözleşmesinden doğan vergi yükümlülükleri yalnızca kira bedeline bağlı olarak KDV ile sınırlı mı olacak, yoksa aracımı kullanmam nedeniyle ek vergi yükümlülükleri oluşacak mı?
Ekonomi Bakanlığına bağlı Devlet Vergi Servisi, vergi mükellefi olarak kayıtlı kişiler tarafından fiziki kişiye ödenen kira bedeli üzerinden kira gelirleri ile ilgili vergi yükümlülüğünün, kiracı tarafından kaynakta (yüzde 14 oranında) yerine getirileceğini bildirmiştir. Fiziki kişinin gelirleri yalnızca kiradan elde ediliyorsa, vergi kaydına alınması ve bununla ilgili beyannamenin verilmesi yükümlülüğü doğmaz.
Kira bedelini ödeyen kişi vergi mükellefi olarak kayıtta değilse, kiraya veren gerçek kişi, vergi mükellefi olarak vergi dairesine kaydolmalı (VKN almalı) ve bu faaliyetinden elde ettiği gelir üzerinden yüzde 14 oranında vergi hesaplamalı, takip eden yılın mart ayının 31'ine kadar "Gelir Vergisi Beyannamesi"ni vergi dairesine sunmalı ve hesaplanan gelir vergisini devlet bütçesine ödemelidir.
Sizin belirttiğiniz durumda, kira sözleşmesinde belirtilen tutardan yüzde 14 oranında gelir vergisi kesilmeli ve kalan miktar kiraya veren kişiye ödenmelidir.
Aynı zamanda, "Sosyal Sigorta Kanunu"nun 15. maddesinin 12. fıkrasına göre, ücretli iş ve ticari faaliyetle ilgili olmayan gelirler (faiz geliri, temettü, malın kiralanmasından elde edilen gelir, telif hakkı, ticari faaliyet amacıyla kullanılmayan varlıkların sağlanmasından elde edilen gelir, hediye ve miras gelirleri, spor bahisleriyle ilgili kazançlar, piyango düzenlemeleri ve diğer yarışmalardan elde edilen para ödülleri) üzerinden zorunlu devlet sosyal sigorta primi hesaplanmaz.
Bilginize sunarız ki, bir kişi, işverenin ana faaliyet alanına ilişkin işlere (hizmetlere) dahil edilirse, bu hizmet karşılığında ödenecek ücret, İş Kanunu'nun 157. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen aylık tarif (maaş), ek ödemeler ve ikramiyelerden oluşuyorsa, bir iş sözleşmesi yapılması zorunludur.
Vergi Kanunu'nun 58.10. maddesi uygulanmaktadır. Bu maddeye göre, işveren, İş Kanunu'nda belirtilen usullere uygun bir iş sözleşmesi (kontrat) yapılmadan, bireyleri herhangi bir işin (hizmetin) yapılmasına dahil eder ve onların gelirlerinin gizlenmesine (azaltılmasına) imkan tanırsa, işverene her bir böyle durum için takvim yılı içinde birinci kez 2.000 manat, ikinci kez 4.000 manat, üç ve daha fazla kez 6.000 manat tutarında mali ceza uygulanır.
Ayrıca, İdari Para Cezaları Kanunu'nun 192.1. maddesine göre, İş Kanunu'na uygun bir iş sözleşmesi (kontrat) yapılmadan, işveren tarafından bireylerin herhangi bir işin (hizmetin) yapılmasına dahil edilmesi nedeniyle, fiziksel kişilere 1.000 manattan 2.000 manata kadar, yetkililere 3.000 manattan 5.000 manata kadar, tüzel kişilere ise 20.000 manattan 25.000 manata kadar para cezası uygulanır.