tr
Kasa ve vitrin fiyat farkı: İşletmeci ne zaman ceza alır?
Kasa ve vitrin fiyat farkı: İşletmeci ne zaman ceza alır?
Bazen marketlerin tezgahlarında gördüğümüz fiyatla kasadaki hesap birbirini tutmaz. Bazen de restoranlarda menüde gösterilenden daha fazla ödeme yapmak zorunda kalırız. Bunların yanı sıra, öyle durumlar da olur ki, kilo ile aldığımız ürünü evde tarttığımızda daha düşük bir ağırlıkla karşılaşırız. Tüm bu sayılan durumlar, tüketici haklarının ihlali olup, yasa ile yasaklanmıştır. Bu alanda denetim yapan kurumlardan biri Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Anti-Monopol ve Tüketici Piyasası Denetim Devlet Ajansı'dır. Peki bu gibi olumsuz durumlara yol açanlara karşı hangi önlemler alınmaktadır?
Fiyat etiketi nasıl düzenlenmelidir?
Hem günlük hayatta hem de sosyal medyada sıkça tartışılan bir konu, ürünün kasadaki fiyatının vitrin fiyatından yüksek olmasıdır. Bu durum, haklı olarak alıcının ciddi tepkisine yol açar. Benzer örnekler kafe ve restoranlarda da yaşanır. Bu yerlerde yiyecek ve içecekler, menüde gösterilenden daha fazla hesaplanır veya hesaba küçük ek ödemeler eklenir. Bazı durumlarda ise gram ve kilo ile satılan ürünün gerçek ağırlığı, evdeki teraziyle uyumsuz çıkmaktadır.
Aslında, yasal düzenlemelere göre, iş insanlarından satışta bulunan tüm ürünlerin üzerinde, ürünün adı, türü, fiyatı ve üretim tarihi gibi bilgilerin bulunduğu düzgün bir fiyat etiketi bulunması zorunludur. Satış da bu etiketin üzerinde belirtilen bilgilere göre yapılmalıdır. Alıcının ticaret noktasından hiçbir şüphe duymadan ayrılabilmesi için ürünün ağırlığı ve ölçüsünün doğruluğunu belirlemek amacıyla görünür bir şekilde standartlara uygun denetim ölçü araçları da yerleştirilmelidir.
Tüketiciyi aldatanlar 6 bin manata kadar para cezası alırlar
İdari İhlaller Kanunu'na göre, ürünün veya hizmetin ölçüsü, ağırlığı veya hesabı konusunda tüketicilerin aldatılması iki şekilde tanımlanır. Yani, tüketicinin küçük bir miktarda — yani 5 bin manata kadar aldatılması, ceza ile sonuçlanır. Örneğin, az miktarda aldatılma durumunda, gerçek kişiler 350 manattan 500 manata kadar, görevli kişiler ise 1.500 manattan 2.000 manata kadar, tüzel kişiler ise 4.000 manattan 6.000 manata kadar para cezasına çarptırılırlar. Aldatılma 5 bin manattan fazla olduğunda ise, cezaî sorumluluk doğar.
Tüketiciyi aldatan iş insanlarına 24 protokol yazıldı
Tüketicinin ürünün ölçüsü, ağırlığı ve hesapları konusunda küçük miktarlarda aldatılması en sık karşılaşılan şikayetlerden biridir. 2024 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Anti-Monopol ve Tüketici Piyasası Denetim Devlet Ajansı'na bu konuda 319 vatandaş başvuruda bulunmuştur. Ajansın şube müdürü Yusif Tapdıqlı, geçtiğimiz yıl tüketicilerin hesaplarıyla aldatılması konusunda 13 ticaret işletmesi hakkında 24 protokol düzenlendiğini belirtti. Konunun dikkat çekici yönü, incelenen başvuruların 189'unda tüketicilerin taleplerinin karşılanmış olmasıdır. Y. Tapdıqlı'nın ifadelerine göre, bu tür şikayetler 2025 yılında da kayda alınmaktadır. Yılın ilk 2 ayında vatandaş başvurularının sayısı 40’a ulaşsa da, yapılan araştırmalar sonucunda 4 ticaret işletmesi hakkında 4 idari hata protokolü düzenlenmiştir.
Fiyat düzeni nedir ve neden önemlidir?
Kesinlikle satışa sunulan ürünlerin üzerinde, ürünün adı, türü ve fiyatı, ayrıca fiyat etiketinin düzenlenme tarihi bulunmalıdır. Eğer ürünün adı, ağırlığı ve türü ambalaj materyalinde belirtilmişse, fiyat etiketinde yalnızca ürün biriminin değeri belirtilmelidir. Bazen ticaret noktalarında ürünlerin üzerinde fiyat etiketleri yerleştirilmez, bu da doğrudan fiyat düzeninin ihlali anlamına gelir. "Azerbaycan Cumhuriyeti'nde ticaret, halka açık yemek hizmeti, evsel hizmet ve diğer türdeki hizmetler Kuralları"na göre, kilo ile satılan gıda ürünleri ambalajlanırken özel noktalara dikkat edilmelidir; örneğin, ürünün adı, ağırlığı, bir kilogramının fiyatı, tartılan ürünün toplam fiyatı, ambalaj tarihleri, son kullanma tarihi ve tartıcının soyadı, adı veya numarası mutlaka belirtilmelidir. Ayrıca, ev aletleri örnekleri ticaret salonlarında yerleştirilirken, ürünün adı, markası, modeli, numarası, fiyatı ve teknik özelliklerini belirten kısa bilgiler olmalıdır. Kafe ve restoranlarda ise, müşteriye sunulan menülerde, yiyeceklerin içeriği ve fiyatları açıkça gösterilmelidir, ek bir ücret olacaksa görünür bir şekilde yazılmalıdır. Restoranlarda şov programları, çocuklar için eğlence düzenlenmişse ve buna karşılık ödeme talep edilecekse, müşteri bunu önceden bilmelidir. Tabii ki, tüm ürün ve hizmetlerin değeri milli paramız olan manat ile belirtilmelidir.
İndirimli ürünlerle ilgili talepler
Çoğu zaman satıcı ile müşteri arasında anlaşmazlık, indirimli ürünlerde yaşanır. Eğer satıcı, ürünü normal değerinin altında bir fiyata sunuyorsa, fiyat etiketi buna göre düzenlenmelidir. Burada ürünün adı, türü ve ağırlığının yanı sıra, indirimli fiyat, indirim oranı, indirimin uygulandığı tarihler ve önceki fiyatın geçersiz olduğu mutlaka belirtilmelidir.
Fiyat düzenini ihlal edenler nasıl cezalandırılır?
Fiyat düzeninin ihlali para cezasıyla sonuçlanır. İdari İhlaller Kanunu'na göre, satışta olan ürünlerin üzerinde fiyat etiketlerinin veya hizmetler için fiyat cetvellerinin ve ya menülerinin olmaması, ayrıca bunların düzgün düzenlenmemesi nedeniyle iş insanları 800 manattan 1000 manata kadar para cezası ödemek zorunda kalırlar. Satılan ürün ve hizmetlerin değerini manatla göstermeyenler de cezalandırılır. Bu kişilere yönelik ceza miktarı 1.100 manat ile 1.650 manat arasında değişir.
Fiyat düzeninin ihlali ile ilgili yaptırımlar
Fiyat düzeninin ihlali ile ilgili olarak Ajansa 2024 yılında 55, bu yılın Ocak-Şubat aylarında ise 7 vatandaş başvurusu yapılmıştır. Kurumun şube müdürü Y. Tapdıqlı, incelenen başvurularda 22 durumda tüketicilerin taleplerinin karşılandığını belirtmiştir. Bunun yanı sıra, sattığı ürün ve malı yabancı para biriminde gösterenlerle ilgili olarak 2, sundukları menüyü düzgün düzenlemeyen 3 ticaret işletmesi hakkında idari ihlal protokolü düzenlenmiştir.
İş insanları sürekli olarak bilgilendirilmektedir
Hem tüketicilerin haklarının korunması hem de fiyat düzeninin sağlanması amacıyla bu alanda bilgilendirme çalışmaları da yapılmaktadır. Yasal gerekliliklere uygun bildirim ve menü örnekleri hazırlanmış ve 6.422 işletmeye dağıtılmıştır. Ayrıca, devlet-özel sektör işbirliği çerçevesinde kamu hizmeti veren 20.542 iş insanının elektronik sistemlerine bilgilendirici bildirimler yerleştirilmiştir. Aynı zamanda, meyve-sebze, inşaat malzemeleri ve giyim satış alanlarında yasal gerekliliklere uygun bildirim ve fiyat etiketleri örnekleri de hazırlanmış ve 4.471 işletmeye dağıtılmıştır.
Bazen marketlerin tezgahlarında gördüğümüz fiyatla kasadaki hesap birbirini tutmaz. Bazen de restoranlarda menüde gösterilenden daha fazla ödeme yapmak zorunda kalırız. Bunların yanı sıra, öyle durumlar da olur ki, kilo ile aldığımız ürünü evde tarttığımızda daha düşük bir ağırlıkla karşılaşırız. Tüm bu sayılan durumlar, tüketici haklarının ihlali olup, yasa ile yasaklanmıştır. Bu alanda denetim yapan kurumlardan biri Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Anti-Monopol ve Tüketici Piyasası Denetim Devlet Ajansı'dır. Peki bu gibi olumsuz durumlara yol açanlara karşı hangi önlemler alınmaktadır?
Fiyat etiketi nasıl düzenlenmelidir?
Hem günlük hayatta hem de sosyal medyada sıkça tartışılan bir konu, ürünün kasadaki fiyatının vitrin fiyatından yüksek olmasıdır. Bu durum, haklı olarak alıcının ciddi tepkisine yol açar. Benzer örnekler kafe ve restoranlarda da yaşanır. Bu yerlerde yiyecek ve içecekler, menüde gösterilenden daha fazla hesaplanır veya hesaba küçük ek ödemeler eklenir. Bazı durumlarda ise gram ve kilo ile satılan ürünün gerçek ağırlığı, evdeki teraziyle uyumsuz çıkmaktadır.
Aslında, yasal düzenlemelere göre, iş insanlarından satışta bulunan tüm ürünlerin üzerinde, ürünün adı, türü, fiyatı ve üretim tarihi gibi bilgilerin bulunduğu düzgün bir fiyat etiketi bulunması zorunludur. Satış da bu etiketin üzerinde belirtilen bilgilere göre yapılmalıdır. Alıcının ticaret noktasından hiçbir şüphe duymadan ayrılabilmesi için ürünün ağırlığı ve ölçüsünün doğruluğunu belirlemek amacıyla görünür bir şekilde standartlara uygun denetim ölçü araçları da yerleştirilmelidir.
Tüketiciyi aldatanlar 6 bin manata kadar para cezası alırlar
İdari İhlaller Kanunu'na göre, ürünün veya hizmetin ölçüsü, ağırlığı veya hesabı konusunda tüketicilerin aldatılması iki şekilde tanımlanır. Yani, tüketicinin küçük bir miktarda — yani 5 bin manata kadar aldatılması, ceza ile sonuçlanır. Örneğin, az miktarda aldatılma durumunda, gerçek kişiler 350 manattan 500 manata kadar, görevli kişiler ise 1.500 manattan 2.000 manata kadar, tüzel kişiler ise 4.000 manattan 6.000 manata kadar para cezasına çarptırılırlar. Aldatılma 5 bin manattan fazla olduğunda ise, cezaî sorumluluk doğar.
Tüketiciyi aldatan iş insanlarına 24 protokol yazıldı
Tüketicinin ürünün ölçüsü, ağırlığı ve hesapları konusunda küçük miktarlarda aldatılması en sık karşılaşılan şikayetlerden biridir. 2024 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Anti-Monopol ve Tüketici Piyasası Denetim Devlet Ajansı'na bu konuda 319 vatandaş başvuruda bulunmuştur. Ajansın şube müdürü Yusif Tapdıqlı, geçtiğimiz yıl tüketicilerin hesaplarıyla aldatılması konusunda 13 ticaret işletmesi hakkında 24 protokol düzenlendiğini belirtti. Konunun dikkat çekici yönü, incelenen başvuruların 189'unda tüketicilerin taleplerinin karşılanmış olmasıdır. Y. Tapdıqlı'nın ifadelerine göre, bu tür şikayetler 2025 yılında da kayda alınmaktadır. Yılın ilk 2 ayında vatandaş başvurularının sayısı 40’a ulaşsa da, yapılan araştırmalar sonucunda 4 ticaret işletmesi hakkında 4 idari hata protokolü düzenlenmiştir.
Fiyat düzeni nedir ve neden önemlidir?
Kesinlikle satışa sunulan ürünlerin üzerinde, ürünün adı, türü ve fiyatı, ayrıca fiyat etiketinin düzenlenme tarihi bulunmalıdır. Eğer ürünün adı, ağırlığı ve türü ambalaj materyalinde belirtilmişse, fiyat etiketinde yalnızca ürün biriminin değeri belirtilmelidir. Bazen ticaret noktalarında ürünlerin üzerinde fiyat etiketleri yerleştirilmez, bu da doğrudan fiyat düzeninin ihlali anlamına gelir. "Azerbaycan Cumhuriyeti'nde ticaret, halka açık yemek hizmeti, evsel hizmet ve diğer türdeki hizmetler Kuralları"na göre, kilo ile satılan gıda ürünleri ambalajlanırken özel noktalara dikkat edilmelidir; örneğin, ürünün adı, ağırlığı, bir kilogramının fiyatı, tartılan ürünün toplam fiyatı, ambalaj tarihleri, son kullanma tarihi ve tartıcının soyadı, adı veya numarası mutlaka belirtilmelidir. Ayrıca, ev aletleri örnekleri ticaret salonlarında yerleştirilirken, ürünün adı, markası, modeli, numarası, fiyatı ve teknik özelliklerini belirten kısa bilgiler olmalıdır. Kafe ve restoranlarda ise, müşteriye sunulan menülerde, yiyeceklerin içeriği ve fiyatları açıkça gösterilmelidir, ek bir ücret olacaksa görünür bir şekilde yazılmalıdır. Restoranlarda şov programları, çocuklar için eğlence düzenlenmişse ve buna karşılık ödeme talep edilecekse, müşteri bunu önceden bilmelidir. Tabii ki, tüm ürün ve hizmetlerin değeri milli paramız olan manat ile belirtilmelidir.
İndirimli ürünlerle ilgili talepler
Çoğu zaman satıcı ile müşteri arasında anlaşmazlık, indirimli ürünlerde yaşanır. Eğer satıcı, ürünü normal değerinin altında bir fiyata sunuyorsa, fiyat etiketi buna göre düzenlenmelidir. Burada ürünün adı, türü ve ağırlığının yanı sıra, indirimli fiyat, indirim oranı, indirimin uygulandığı tarihler ve önceki fiyatın geçersiz olduğu mutlaka belirtilmelidir.
Fiyat düzenini ihlal edenler nasıl cezalandırılır?
Fiyat düzeninin ihlali para cezasıyla sonuçlanır. İdari İhlaller Kanunu'na göre, satışta olan ürünlerin üzerinde fiyat etiketlerinin veya hizmetler için fiyat cetvellerinin ve ya menülerinin olmaması, ayrıca bunların düzgün düzenlenmemesi nedeniyle iş insanları 800 manattan 1000 manata kadar para cezası ödemek zorunda kalırlar. Satılan ürün ve hizmetlerin değerini manatla göstermeyenler de cezalandırılır. Bu kişilere yönelik ceza miktarı 1.100 manat ile 1.650 manat arasında değişir.
Fiyat düzeninin ihlali ile ilgili yaptırımlar
Fiyat düzeninin ihlali ile ilgili olarak Ajansa 2024 yılında 55, bu yılın Ocak-Şubat aylarında ise 7 vatandaş başvurusu yapılmıştır. Kurumun şube müdürü Y. Tapdıqlı, incelenen başvurularda 22 durumda tüketicilerin taleplerinin karşılandığını belirtmiştir. Bunun yanı sıra, sattığı ürün ve malı yabancı para biriminde gösterenlerle ilgili olarak 2, sundukları menüyü düzgün düzenlemeyen 3 ticaret işletmesi hakkında idari ihlal protokolü düzenlenmiştir.
İş insanları sürekli olarak bilgilendirilmektedir
Hem tüketicilerin haklarının korunması hem de fiyat düzeninin sağlanması amacıyla bu alanda bilgilendirme çalışmaları da yapılmaktadır. Yasal gerekliliklere uygun bildirim ve menü örnekleri hazırlanmış ve 6.422 işletmeye dağıtılmıştır. Ayrıca, devlet-özel sektör işbirliği çerçevesinde kamu hizmeti veren 20.542 iş insanının elektronik sistemlerine bilgilendirici bildirimler yerleştirilmiştir. Aynı zamanda, meyve-sebze, inşaat malzemeleri ve giyim satış alanlarında yasal gerekliliklere uygun bildirim ve fiyat etiketleri örnekleri de hazırlanmış ve 4.471 işletmeye dağıtılmıştır.