tr
Çalışanların sertifikasyon kuralları
Çalışanların sertifikasyon kuralları
Azerbaycan Cumhuriyeti İş Kanunu’nun 65. maddesine göre, çalışanların mesleki yeterlilik düzeyini kontrol etmek, uzmanlık ve mesleklerine uygun olarak tuttukları görevle (meslekle) uyumlu olup olmadıklarını belirlemek amacıyla onların **attestasyonu** yapılabilir.
Attestasyonun uygulanma usul ve esaslarını uzman Kemale Yusufova açıklıyor.
Çalışanların attestasyonuna ilişkin şartlar İş Kanunu’nun 65. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre, işverenin emri (kararı) ile deneyimli, yüksek mesleki yetkinliğe sahip, objektifliği ve tarafsızlığıyla öne çıkan saygın kişilerden ve sendika temsilcisinden oluşan bir attestasyon komisyonu kurulur. İşverenin kendisi veya çalışanın ilgili iş yerindeki doğrudan yöneticisi komisyon üyesi olamaz.
Komisyon en az beş kişiden oluşmalı ve her durumda üye sayısı tek sayı olmalıdır. Komisyon üyeleri, çalışana yalnızca tuttuğu görev (meslek), işlevleri, uzmanlığı, yaptığı işler ve sonuçlarıyla ilgili; ayrıca görevine (mesleğine) uygunluğunu belirlemek için gerekli olan, iş sözleşmesiyle belirlenmiş hak ve yükümlülükler çerçevesinde sorular yöneltebilir. Çalışanın siyasi görüşlerine, ahlaki-etik değerlerine, kişiliğine, inancına veya diğer şahsi özelliklerine, ayrıca disiplin durumuna göre mesleki seviyesinin değerlendirilmesi kesinlikle yasaktır.
Yalnızca ilgili iş yerinde en az bir yıl çalışmış olanlar attestasyona tabi tutulabilir. Her çalışan en fazla üç yılda bir, bilim insanları ise en fazla beş yılda bir kez attestasyona alınabilir.
- iş Kanunu’nun 66. maddesine göre aşağıdaki çalışanlar attestasyona tabi değildir:
- Vatanın savunması, özgürlüğü ve toprak bütünlüğü uğrunda askeri operasyonlarda yaralanma, sakatlanma veya travma geçirerek engelliliği tespit edilmiş çalışanlar;
- Azerbaycan’ın bağımsızlığının ve toprak bütünlüğünün korunması sırasında gösterdikleri kahramanlıktan ötürü devlet ödülleri ve fahri unvanlara layık görülen çalışanlar;
- Aynı görevde (meslekte) beş yıldan az çalışmış zorunlu göçmen ve mülteci statüsündeki çalışanlar;
- Hamile kadınlar;
- Çocuğu üç yaşına kadar sosyal izin kullanan ve bu izin bittikten sonra aynı görevde bir yıldan az çalışmış kadınlar (çocuğunu tek başına büyüten erkekler de dâhil);
- 18 yaşından küçük çalışanlar;
- Bir görevde fiilen bir yıldan az çalışmış olanlar;
- Aynı görevde (meslekte) en az üç kez attestasyona girip uygun bulunmuş çalışanlar;
- Kolektif sözleşmelerde öngörülen durumlarda attestasyona tabi olmayan çalışanlar;
- Azerbaycan’da fiilen tıbbi veya eczacılık faaliyeti yürüten çalışanlar;
- “Eğitim Hakkında” Kanun uyarınca sertifikasyona tabi olan eğitimciler.
- Azerbaycan Bakanlar Kurulu’nun 23 Mayıs 2001 tarihli ve 97 sayılı kararıyla** çalışanların attestasyonunun uygulanma usulü şu şekilde belirlenmiştir:
- İşletmelerde attestasyonun kesin tarihleri ve uygulanma usulleri, takvim yılının başlamasından önce işletme yönetimince onaylanır ve en geç attestasyonun başlamasından bir ay önce çalışana bildirilir.
- Özel bilgi gerektiren görevlerde işletmede daha yüksek uzmanlığa sahip çalışan yoksa, komisyonun bileşimine mutlaka üst kurumdan veya ilgili profildeki organdan gerekli uzmanlık alanına sahip kişiler dâhil edilmelidir. Küçük işletmelerde çalışanların attestasyonunu üst kurumların komisyonları gerçekleştirir. Bu işletmelerin listesi bağlı oldukları kurumlarca belirlenir.
- Komisyon üyelerinin attestasyonu, çalıştıkları bölüm kolektifleriyle birlikte yapılır. Bu durumda attestasyona giren komisyon üyesi oylamaya katılamaz.
- Haklı mazereti nedeniyle komisyon toplantısına gelemeyen çalışan, uygun belgelerle birlikte sonradan belirlenmiş takvime göre attestasyona alınır.
- Çalışana yalnızca görevine (mesleğine), işlevlerine, uzmanlığına, yaptığı işlere ve sonuçlarına dair; ayrıca uygunluğunu belirlemek için gerekli iş sözleşmesinde belirtilmiş hak ve yükümlülüklerle ilgili sorular sorulabilir. Siyasi görüşleri, kişiliği, inancı veya disiplinine göre değerlendirme yapılamaz. Son 5 yıldaki mesleki gelişim, yeni uzmanlık edinme veya eğitim sonuçları dikkate alınır.
- Komisyon kararını gizli veya açık oylama yoluyla çoğunluk esasına göre alır. İlgili iş yerindeki çalışan temsilcilerinin gözlemci olarak katılma hakkı sağlanmalıdır.
- Komisyon yalnızca iki karardan birini verir:
a) Görevine uygundur;
b) Görevine uygun değildir.
- Ayrıca, komisyon teşvik, maaş artışı, iş sözleşmesinde belirtilen ücretin değiştirilmesi (yasal sınırların altında olmamak şartıyla), ek ödemeler, eğitim ve mesleki gelişim kurslarına yönlendirme, yedek kadro listesine dâhil etme, çalışanın rızasıyla başka işe geçirme, görevine uygun bulunmadığında işten çıkarma, ücretini düşürme veya performansı artırmaya yönelik tavsiyeler verebilir.
- Çalışanın attestasyon belgesi, kişisel dosyasında saklanır.
- Komisyon kararı, çalışanlara toplantıdan hemen sonra bildirilir. Sonuçlar bir hafta içinde işletme yönetimine sunulur. Yönetim, komisyonun değerlendirmelerini dikkate alarak yasalara uygun şekilde karar verir. Komisyonun tavsiyeleri 30 gün içinde uygulanmalıdır. Bu süreden sonra maaşın azaltılması, unvan düşürülmesi veya işten çıkarma mümkün değildir. Hastalık, izin ve görevlendirme süreleri bu 30 güne dâhil edilmez.
- Attestasyonun sonuçları nedeniyle çalışanın işten çıkarılması veya başka göreve geçirilmesine dair ihtilaflı konular yasalara uygun olarak mahkemelerde çözülür.
Azerbaycan Cumhuriyeti İş Kanunu’nun 65. maddesine göre, çalışanların mesleki yeterlilik düzeyini kontrol etmek, uzmanlık ve mesleklerine uygun olarak tuttukları görevle (meslekle) uyumlu olup olmadıklarını belirlemek amacıyla onların **attestasyonu** yapılabilir.
Attestasyonun uygulanma usul ve esaslarını uzman Kemale Yusufova açıklıyor.
Çalışanların attestasyonuna ilişkin şartlar İş Kanunu’nun 65. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre, işverenin emri (kararı) ile deneyimli, yüksek mesleki yetkinliğe sahip, objektifliği ve tarafsızlığıyla öne çıkan saygın kişilerden ve sendika temsilcisinden oluşan bir attestasyon komisyonu kurulur. İşverenin kendisi veya çalışanın ilgili iş yerindeki doğrudan yöneticisi komisyon üyesi olamaz.
Komisyon en az beş kişiden oluşmalı ve her durumda üye sayısı tek sayı olmalıdır. Komisyon üyeleri, çalışana yalnızca tuttuğu görev (meslek), işlevleri, uzmanlığı, yaptığı işler ve sonuçlarıyla ilgili; ayrıca görevine (mesleğine) uygunluğunu belirlemek için gerekli olan, iş sözleşmesiyle belirlenmiş hak ve yükümlülükler çerçevesinde sorular yöneltebilir. Çalışanın siyasi görüşlerine, ahlaki-etik değerlerine, kişiliğine, inancına veya diğer şahsi özelliklerine, ayrıca disiplin durumuna göre mesleki seviyesinin değerlendirilmesi kesinlikle yasaktır.
Yalnızca ilgili iş yerinde en az bir yıl çalışmış olanlar attestasyona tabi tutulabilir. Her çalışan en fazla üç yılda bir, bilim insanları ise en fazla beş yılda bir kez attestasyona alınabilir.
- iş Kanunu’nun 66. maddesine göre aşağıdaki çalışanlar attestasyona tabi değildir:
- Vatanın savunması, özgürlüğü ve toprak bütünlüğü uğrunda askeri operasyonlarda yaralanma, sakatlanma veya travma geçirerek engelliliği tespit edilmiş çalışanlar;
- Azerbaycan’ın bağımsızlığının ve toprak bütünlüğünün korunması sırasında gösterdikleri kahramanlıktan ötürü devlet ödülleri ve fahri unvanlara layık görülen çalışanlar;
- Aynı görevde (meslekte) beş yıldan az çalışmış zorunlu göçmen ve mülteci statüsündeki çalışanlar;
- Hamile kadınlar;
- Çocuğu üç yaşına kadar sosyal izin kullanan ve bu izin bittikten sonra aynı görevde bir yıldan az çalışmış kadınlar (çocuğunu tek başına büyüten erkekler de dâhil);
- 18 yaşından küçük çalışanlar;
- Bir görevde fiilen bir yıldan az çalışmış olanlar;
- Aynı görevde (meslekte) en az üç kez attestasyona girip uygun bulunmuş çalışanlar;
- Kolektif sözleşmelerde öngörülen durumlarda attestasyona tabi olmayan çalışanlar;
- Azerbaycan’da fiilen tıbbi veya eczacılık faaliyeti yürüten çalışanlar;
- “Eğitim Hakkında” Kanun uyarınca sertifikasyona tabi olan eğitimciler.
- Azerbaycan Bakanlar Kurulu’nun 23 Mayıs 2001 tarihli ve 97 sayılı kararıyla** çalışanların attestasyonunun uygulanma usulü şu şekilde belirlenmiştir:
- İşletmelerde attestasyonun kesin tarihleri ve uygulanma usulleri, takvim yılının başlamasından önce işletme yönetimince onaylanır ve en geç attestasyonun başlamasından bir ay önce çalışana bildirilir.
- Özel bilgi gerektiren görevlerde işletmede daha yüksek uzmanlığa sahip çalışan yoksa, komisyonun bileşimine mutlaka üst kurumdan veya ilgili profildeki organdan gerekli uzmanlık alanına sahip kişiler dâhil edilmelidir. Küçük işletmelerde çalışanların attestasyonunu üst kurumların komisyonları gerçekleştirir. Bu işletmelerin listesi bağlı oldukları kurumlarca belirlenir.
- Komisyon üyelerinin attestasyonu, çalıştıkları bölüm kolektifleriyle birlikte yapılır. Bu durumda attestasyona giren komisyon üyesi oylamaya katılamaz.
- Haklı mazereti nedeniyle komisyon toplantısına gelemeyen çalışan, uygun belgelerle birlikte sonradan belirlenmiş takvime göre attestasyona alınır.
- Çalışana yalnızca görevine (mesleğine), işlevlerine, uzmanlığına, yaptığı işlere ve sonuçlarına dair; ayrıca uygunluğunu belirlemek için gerekli iş sözleşmesinde belirtilmiş hak ve yükümlülüklerle ilgili sorular sorulabilir. Siyasi görüşleri, kişiliği, inancı veya disiplinine göre değerlendirme yapılamaz. Son 5 yıldaki mesleki gelişim, yeni uzmanlık edinme veya eğitim sonuçları dikkate alınır.
- Komisyon kararını gizli veya açık oylama yoluyla çoğunluk esasına göre alır. İlgili iş yerindeki çalışan temsilcilerinin gözlemci olarak katılma hakkı sağlanmalıdır.
- Komisyon yalnızca iki karardan birini verir:
a) Görevine uygundur;
b) Görevine uygun değildir.
- Ayrıca, komisyon teşvik, maaş artışı, iş sözleşmesinde belirtilen ücretin değiştirilmesi (yasal sınırların altında olmamak şartıyla), ek ödemeler, eğitim ve mesleki gelişim kurslarına yönlendirme, yedek kadro listesine dâhil etme, çalışanın rızasıyla başka işe geçirme, görevine uygun bulunmadığında işten çıkarma, ücretini düşürme veya performansı artırmaya yönelik tavsiyeler verebilir.
- Çalışanın attestasyon belgesi, kişisel dosyasında saklanır.
- Komisyon kararı, çalışanlara toplantıdan hemen sonra bildirilir. Sonuçlar bir hafta içinde işletme yönetimine sunulur. Yönetim, komisyonun değerlendirmelerini dikkate alarak yasalara uygun şekilde karar verir. Komisyonun tavsiyeleri 30 gün içinde uygulanmalıdır. Bu süreden sonra maaşın azaltılması, unvan düşürülmesi veya işten çıkarma mümkün değildir. Hastalık, izin ve görevlendirme süreleri bu 30 güne dâhil edilmez.
- Attestasyonun sonuçları nedeniyle çalışanın işten çıkarılması veya başka göreve geçirilmesine dair ihtilaflı konular yasalara uygun olarak mahkemelerde çözülür.