tr
Öğretmenlerin yıllık ücretli izinleri ve hesaplanma yöntemi – II. bölüm
Öğretmenlerin yıllık ücretli izinleri ve hesaplanma yöntemi – II. bölüm
4. İzin dönemi için dikkate alınan ve alınmayan kazançlar
İş Kanunu’nun 139. maddesinde, izin ücreti ödenirken dikkate alınacak ücret türleri belirlenmiştir. Buna göre, izin süresi için ödenecek ortalama ücret hesaplanırken, Kanun’un 154. maddesinin I. kısmında tanımlanan ücret kavramına dâhil olan tüm ödemeler dikkate alınır.
Ayrıca izin süresi için ortalama ücretin hesaplanmasında dikkate alınan ve alınmayan ödemelerin geniş listesi ile ortalama ücretin katsayılandırılması yöntemi Bakanlar Kurulu’nun 25 Ağustos 1999 tarihli, 137 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Bu karara göre, iş, eğitim ve yaratıcılık izni süresince korunan ortalama ücret dikkate alınan kazanç türleri arasına dâhil edilmiştir. Bu bakımdan, örnekte belirtilen Temmuz ve Ağustos ayları için ödenmiş izin ücretleri de hesaplamaya dâhil edilecektir. Sonuçta son 12 ayın toplam geliri 15.065 manat olacaktır.
Belirtilenleri dikkate alarak, örnek üzerinden izin dönemi için ortalama ücretin hesaplanmasına bakalım:
Son 12 aylık dönemde dikkate alınan toplam kazanç: 15.065 manat;
Ortalama aylık ücret: 15.065 : 12 ay = 1.255,42 manat;
Ortalama günlük ücret: 1.255,42 : 30,4 = 41,30 manat;
İzin dönemi için ortalama ücret: 41,30 × 56 = 2.312,61 manat.
5. 12 aydan az çalışıp izne çıkanların izin ücretinin hesaplanma yöntemi
12 takvim ayından daha az süre çalışarak izne çıkan çalışanın ortalama aylık ücreti, fiilen çalıştığı tam takvim ayları esas alınarak hesaplanır.
Örnek 3: 15 Eylül’den itibaren yeni işe başlayan öğretmenin eğitim yılı boyunca aldığı maaşlar şöyledir:
2024: Eylül – 650, Ekim – 1.100, Kasım – 1.200, Aralık – 1.330
2025: Ocak – 1.350, Şubat – 1.350, Mart – 1.300, Nisan – 1.300, Mayıs – 1.400, Haziran – 1.400
Öğretmenin 1 Temmuz’dan itibaren 56 takvim günü süreyle yıllık izne çıktığını dikkate alarak, izin dönemi için ortalama ücretin hesaplanmasına bakalım. Örnekteki öğretmen 12 takvim ayından az süre çalışarak izne çıktığı için, izin dönemi için ortalama ücreti yalnızca fiilen çalıştığı tam takvim aylarına göre hesaplanacaktır. Bu durumda Eylül ayı hesaplamaya dâhil edilmeyecek, Ekim–Haziran dönemindeki gelirler esas alınacaktır:
Ekim–Haziran ayları için dikkate alınan toplam kazanç: 11.730 manat;
Ortalama aylık ücret: 11.730 : 9 ay = 1.303,33 manat;
Ortalama günlük ücret: 1.303,33 : 30,4 = 42,87 manat;
İzin dönemi için ortalama ücret: 42,87 × 56 = 2.400,88 manat.
İzin günleri için ücretin belirlenmesi amacıyla, izinden önceki 12 takvim ayının toplam maaşı 12’ye bölünerek ortalama aylık ücret hesaplanır. Elde edilen miktar, bir ayın ortalama takvim günü sayısına – 30,4’e bölünerek bir günlük ücret bulunur. Bu şekilde hesaplanan günlük ücret, izin süresinin takvim günü sayısıyla çarpılır.
Son olarak belirtelim ki, çalışana izin süresi için ödenecek ortalama ücret, iznin başlamasından en geç 3 gün önce ödenir.
4. İzin dönemi için dikkate alınan ve alınmayan kazançlar
İş Kanunu’nun 139. maddesinde, izin ücreti ödenirken dikkate alınacak ücret türleri belirlenmiştir. Buna göre, izin süresi için ödenecek ortalama ücret hesaplanırken, Kanun’un 154. maddesinin I. kısmında tanımlanan ücret kavramına dâhil olan tüm ödemeler dikkate alınır.
Ayrıca izin süresi için ortalama ücretin hesaplanmasında dikkate alınan ve alınmayan ödemelerin geniş listesi ile ortalama ücretin katsayılandırılması yöntemi Bakanlar Kurulu’nun 25 Ağustos 1999 tarihli, 137 sayılı kararı ile onaylanmıştır. Bu karara göre, iş, eğitim ve yaratıcılık izni süresince korunan ortalama ücret dikkate alınan kazanç türleri arasına dâhil edilmiştir. Bu bakımdan, örnekte belirtilen Temmuz ve Ağustos ayları için ödenmiş izin ücretleri de hesaplamaya dâhil edilecektir. Sonuçta son 12 ayın toplam geliri 15.065 manat olacaktır.
Belirtilenleri dikkate alarak, örnek üzerinden izin dönemi için ortalama ücretin hesaplanmasına bakalım:
Son 12 aylık dönemde dikkate alınan toplam kazanç: 15.065 manat;
Ortalama aylık ücret: 15.065 : 12 ay = 1.255,42 manat;
Ortalama günlük ücret: 1.255,42 : 30,4 = 41,30 manat;
İzin dönemi için ortalama ücret: 41,30 × 56 = 2.312,61 manat.
5. 12 aydan az çalışıp izne çıkanların izin ücretinin hesaplanma yöntemi
12 takvim ayından daha az süre çalışarak izne çıkan çalışanın ortalama aylık ücreti, fiilen çalıştığı tam takvim ayları esas alınarak hesaplanır.
Örnek 3: 15 Eylül’den itibaren yeni işe başlayan öğretmenin eğitim yılı boyunca aldığı maaşlar şöyledir:
2024: Eylül – 650, Ekim – 1.100, Kasım – 1.200, Aralık – 1.330
2025: Ocak – 1.350, Şubat – 1.350, Mart – 1.300, Nisan – 1.300, Mayıs – 1.400, Haziran – 1.400
Öğretmenin 1 Temmuz’dan itibaren 56 takvim günü süreyle yıllık izne çıktığını dikkate alarak, izin dönemi için ortalama ücretin hesaplanmasına bakalım. Örnekteki öğretmen 12 takvim ayından az süre çalışarak izne çıktığı için, izin dönemi için ortalama ücreti yalnızca fiilen çalıştığı tam takvim aylarına göre hesaplanacaktır. Bu durumda Eylül ayı hesaplamaya dâhil edilmeyecek, Ekim–Haziran dönemindeki gelirler esas alınacaktır:
Ekim–Haziran ayları için dikkate alınan toplam kazanç: 11.730 manat;
Ortalama aylık ücret: 11.730 : 9 ay = 1.303,33 manat;
Ortalama günlük ücret: 1.303,33 : 30,4 = 42,87 manat;
İzin dönemi için ortalama ücret: 42,87 × 56 = 2.400,88 manat.
İzin günleri için ücretin belirlenmesi amacıyla, izinden önceki 12 takvim ayının toplam maaşı 12’ye bölünerek ortalama aylık ücret hesaplanır. Elde edilen miktar, bir ayın ortalama takvim günü sayısına – 30,4’e bölünerek bir günlük ücret bulunur. Bu şekilde hesaplanan günlük ücret, izin süresinin takvim günü sayısıyla çarpılır.
Son olarak belirtelim ki, çalışana izin süresi için ödenecek ortalama ücret, iznin başlamasından en geç 3 gün önce ödenir.