tr
Sanayi sektörünün gelişiminde vergi teşviklerinin rolü
Sanayi sektörünün gelişiminde vergi teşviklerinin rolü
Sanayi, ekonominin temel alanlarından biridir ve yeniliği destekleyerek sürdürülebilir büyümeye önemli katkılar sağlar. Üretim, altyapı ve kaynakların verimli kullanımı gibi alanları kapsayan sanayi, istihdam yaratma, verimliliği artırma ve teknolojik ilerlemeyi teşvik etme yoluyla GSYH artışına ivme kazandırır. Aynı zamanda, yeşil üretim gibi sürdürülebilir uygulamalar sanayi sektörünün gelişimiyle birlikte ilerleme göstererek, ekonomiyi çevresel hedeflerle uyumlu hale getirmeye yardımcı olur. Özellikle jeopolitik gerilimler, iklim değişiklikleri ve pandemiden sonraki toparlanma gibi zorluklar karşısında sanayinin gelişimi, son dönemin uluslararası raporlarında özel önem taşımaktadır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmada Sanayinin Rolü
Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasında, sürdürülebilir altyapının ve sanayileşmenin teşviki ile inovasyonun desteklenmesi de yer almaktadır. Sürdürülebilir sanayileşmenin teşviki, ekonomik büyümenin temel itici güçlerinden biridir. Ekonomik büyüme, sosyal gelişme ve iklimle ilgili tedbirler; altyapıya, sürdürülebilir sanayi gelişimine ve teknolojik ilerlemeye yapılan yatırımlara güçlü biçimde bağlıdır.
Kuruluşun 2025 yılı raporuna göre, hızla değişen küresel ekonomik ortam ve artan eşitsizlikler karşısında sürdürülebilir kalkınma, sanayileşmeyi içermelidir. Bu yaklaşım, bir yandan herkes için fırsat eşitliği sağlarken, diğer yandan inovasyon ve sağlam altyapı ile tanımlanmaktadır.
2015 yılından bu yana, küresel ölçekte altyapı gelişimi, sanayi büyümesi ve inovasyon alanlarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. 2015–2024 yılları arasında, kişi başına düşen küresel üretim katma değeri %17,3 oranında artmıştır. Küresel üretim artış hızı 2021’de %7,4 iken, 2022’de %2,7’ye düşmüş; 2024’te ise yıllık ortalama %2,7 artışla yeniden yükselmiştir. 2023 yılında deniz taşımacılığının hacmi, gelişmekte olan ülkelerin artan katılımıyla 11,6 milyar metrik tona ulaşmıştır. Aynı zamanda, 5G mobil genişbant hizmeti dünya nüfusunun %51’ini kapsamaktadır.
Kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşme, inovasyon ve altyapı ile birlikte dinamik ve rekabetçi ekonomik güçleri desteklemekte, istihdam ve gelir kaynakları yaratmaktadır. Sanayileşme, yeni teknolojilerin uygulanmasında, uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasında ve kaynakların verimli kullanılmasında temel bir rol oynar. Yeni sanayi alanlarının gelişimi, yaşam standartlarının yükselmesi anlamına gelir. Eğer sanayiler sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde gelişirse, bu yaklaşım çevre üzerinde de olumlu etkiler yaratır.
2015 yılından bu yana küresel düzeyde altyapı, sanayi büyümesi ve inovasyon alanlarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir
Sanayi Sektörünün Gelişimini Hızlandıran Teşvik Edici Fırsatlar
Azerbaycan’da sanayi, özellikle de petrol dışı sektörde, en hızlı büyüme oranlarını göstermektedir. Ülke ekonomisinde petrol dışı sektörün payının artırılması, sanayileşme yoluyla gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda sanayi dönüşümüne yönelik sistemli bir politika yürütülmektedir. Sanayileşme, Azerbaycan’da yalnızca ekonomik politikanın bir parçası olarak değil, aynı zamanda uzun vadeli sürdürülebilir kalkınmanın temeli olarak da kabul edilmektedir.
Azerbaycan’daki yeni sanayileşme aşaması yalnızca üretimin artırılmasıyla değil, aynı zamanda verimlilik ve rekabet gücünün yükseltilmesiyle de karakterize edilmektedir. Sanayi bölgelerinin geliştirilmesi, yatırım teşvikleri ve altyapının iyileştirilmesi; inovasyon ve ihracata dayalı büyümeye katkı sağlayan ekosistemler yaratmaktadır. Teknolojik değişimlere uyum sağlamak için ülkeler yeni stratejik çözümler geliştirmeye önem vermektedir. Azerbaycan’da sanayi sektörü geniş vergi indirimleri ve teşviklerle desteklenmektedir.
Sanayi parklarının sakinleri emlak vergisi, arazi vergisi, gelir ve kurumlar vergisi ile KDV konusunda muafiyetlerden yararlanmaktadır. Girişimciler bu imkânlardan geniş şekilde faydalanmaktadır. Ekonomik Bölgelerin Geliştirilmesi Ajansı’nın yönetimindeki 8 sanayi parkında uygulanan ithalat KDV’si ve gümrük muafiyetleri sonucunda, park sakinleri bugüne kadar toplam 524,5 milyon manat tasarruf etmiş, yalnızca bu yılın Ocak–Ağustos döneminde 19,5 milyon manattan fazla bir tutar birikmiştir. Bugüne kadar sanayi parklarında faaliyet gösteren girişimcilere toplam 1.805 adet, bu yılın ilk 8 ayında ise 210 adet onay belgesi verilmiştir.
Azerbaycan’da sanayi sektörü geniş vergi indirimleri ve teşviklerle desteklenmektedir
Vergi teşvikleri, hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için sanayi sektöründeki yatırımları daha cazip hale getirmektedir. Bu durum, yeni sanayi işletmelerinin kurulmasına ve mevcut faaliyet alanlarının genişlemesine katkı sağlar. Vergi indirimleri sayesinde işletmeler daha fazla işçi istihdam edebilir ve maaş fonlarını artırabilirler.
Vergi teşviklerinden yararlanan sanayi işletmeleri, daha fazla yerli hammadde ve kaynak kullanarak üretim yapma olanağı bulur; bu da ithalata olan bağımlılığı azaltır. Teşvikler, işletmelerin yeni teknolojilere yatırım yapmasını kolaylaştırarak rekabet ortamının gelişmesini sağlar.
Sonuç olarak, vergi teşvikleri sanayi sektörünün gelişimini destekleyerek ekonomik büyümeyi hızlandıran, üretimi artıran, sosyal refahı yükselten, ihracat potansiyelini güçlendiren ve yerel pazarın dayanıklılığını sağlayan etkili bir araç olarak öne çıkmaktadır.
Sanayi, ekonominin temel alanlarından biridir ve yeniliği destekleyerek sürdürülebilir büyümeye önemli katkılar sağlar. Üretim, altyapı ve kaynakların verimli kullanımı gibi alanları kapsayan sanayi, istihdam yaratma, verimliliği artırma ve teknolojik ilerlemeyi teşvik etme yoluyla GSYH artışına ivme kazandırır. Aynı zamanda, yeşil üretim gibi sürdürülebilir uygulamalar sanayi sektörünün gelişimiyle birlikte ilerleme göstererek, ekonomiyi çevresel hedeflerle uyumlu hale getirmeye yardımcı olur. Özellikle jeopolitik gerilimler, iklim değişiklikleri ve pandemiden sonraki toparlanma gibi zorluklar karşısında sanayinin gelişimi, son dönemin uluslararası raporlarında özel önem taşımaktadır.
Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine Ulaşmada Sanayinin Rolü
Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen sürdürülebilir kalkınma hedefleri arasında, sürdürülebilir altyapının ve sanayileşmenin teşviki ile inovasyonun desteklenmesi de yer almaktadır. Sürdürülebilir sanayileşmenin teşviki, ekonomik büyümenin temel itici güçlerinden biridir. Ekonomik büyüme, sosyal gelişme ve iklimle ilgili tedbirler; altyapıya, sürdürülebilir sanayi gelişimine ve teknolojik ilerlemeye yapılan yatırımlara güçlü biçimde bağlıdır.
Kuruluşun 2025 yılı raporuna göre, hızla değişen küresel ekonomik ortam ve artan eşitsizlikler karşısında sürdürülebilir kalkınma, sanayileşmeyi içermelidir. Bu yaklaşım, bir yandan herkes için fırsat eşitliği sağlarken, diğer yandan inovasyon ve sağlam altyapı ile tanımlanmaktadır.
2015 yılından bu yana, küresel ölçekte altyapı gelişimi, sanayi büyümesi ve inovasyon alanlarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. 2015–2024 yılları arasında, kişi başına düşen küresel üretim katma değeri %17,3 oranında artmıştır. Küresel üretim artış hızı 2021’de %7,4 iken, 2022’de %2,7’ye düşmüş; 2024’te ise yıllık ortalama %2,7 artışla yeniden yükselmiştir. 2023 yılında deniz taşımacılığının hacmi, gelişmekte olan ülkelerin artan katılımıyla 11,6 milyar metrik tona ulaşmıştır. Aynı zamanda, 5G mobil genişbant hizmeti dünya nüfusunun %51’ini kapsamaktadır.
Kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşme, inovasyon ve altyapı ile birlikte dinamik ve rekabetçi ekonomik güçleri desteklemekte, istihdam ve gelir kaynakları yaratmaktadır. Sanayileşme, yeni teknolojilerin uygulanmasında, uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasında ve kaynakların verimli kullanılmasında temel bir rol oynar. Yeni sanayi alanlarının gelişimi, yaşam standartlarının yükselmesi anlamına gelir. Eğer sanayiler sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde gelişirse, bu yaklaşım çevre üzerinde de olumlu etkiler yaratır.
2015 yılından bu yana küresel düzeyde altyapı, sanayi büyümesi ve inovasyon alanlarında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir
Sanayi Sektörünün Gelişimini Hızlandıran Teşvik Edici Fırsatlar
Azerbaycan’da sanayi, özellikle de petrol dışı sektörde, en hızlı büyüme oranlarını göstermektedir. Ülke ekonomisinde petrol dışı sektörün payının artırılması, sanayileşme yoluyla gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda sanayi dönüşümüne yönelik sistemli bir politika yürütülmektedir. Sanayileşme, Azerbaycan’da yalnızca ekonomik politikanın bir parçası olarak değil, aynı zamanda uzun vadeli sürdürülebilir kalkınmanın temeli olarak da kabul edilmektedir.
Azerbaycan’daki yeni sanayileşme aşaması yalnızca üretimin artırılmasıyla değil, aynı zamanda verimlilik ve rekabet gücünün yükseltilmesiyle de karakterize edilmektedir. Sanayi bölgelerinin geliştirilmesi, yatırım teşvikleri ve altyapının iyileştirilmesi; inovasyon ve ihracata dayalı büyümeye katkı sağlayan ekosistemler yaratmaktadır. Teknolojik değişimlere uyum sağlamak için ülkeler yeni stratejik çözümler geliştirmeye önem vermektedir. Azerbaycan’da sanayi sektörü geniş vergi indirimleri ve teşviklerle desteklenmektedir.
Sanayi parklarının sakinleri emlak vergisi, arazi vergisi, gelir ve kurumlar vergisi ile KDV konusunda muafiyetlerden yararlanmaktadır. Girişimciler bu imkânlardan geniş şekilde faydalanmaktadır. Ekonomik Bölgelerin Geliştirilmesi Ajansı’nın yönetimindeki 8 sanayi parkında uygulanan ithalat KDV’si ve gümrük muafiyetleri sonucunda, park sakinleri bugüne kadar toplam 524,5 milyon manat tasarruf etmiş, yalnızca bu yılın Ocak–Ağustos döneminde 19,5 milyon manattan fazla bir tutar birikmiştir. Bugüne kadar sanayi parklarında faaliyet gösteren girişimcilere toplam 1.805 adet, bu yılın ilk 8 ayında ise 210 adet onay belgesi verilmiştir.
Azerbaycan’da sanayi sektörü geniş vergi indirimleri ve teşviklerle desteklenmektedir
Vergi teşvikleri, hem yerli hem de yabancı yatırımcılar için sanayi sektöründeki yatırımları daha cazip hale getirmektedir. Bu durum, yeni sanayi işletmelerinin kurulmasına ve mevcut faaliyet alanlarının genişlemesine katkı sağlar. Vergi indirimleri sayesinde işletmeler daha fazla işçi istihdam edebilir ve maaş fonlarını artırabilirler.
Vergi teşviklerinden yararlanan sanayi işletmeleri, daha fazla yerli hammadde ve kaynak kullanarak üretim yapma olanağı bulur; bu da ithalata olan bağımlılığı azaltır. Teşvikler, işletmelerin yeni teknolojilere yatırım yapmasını kolaylaştırarak rekabet ortamının gelişmesini sağlar.
Sonuç olarak, vergi teşvikleri sanayi sektörünün gelişimini destekleyerek ekonomik büyümeyi hızlandıran, üretimi artıran, sosyal refahı yükselten, ihracat potansiyelini güçlendiren ve yerel pazarın dayanıklılığını sağlayan etkili bir araç olarak öne çıkmaktadır.