Hangi durumda taşıt aracı için KDV hesaplanmaz?

Hangi durumda taşıt aracı için KDV hesaplanmaz?



Son dönemlerde birçok vergi mükellefinin bilançolarında yer alan taşıtları belirli kamu kurumlarına bağış, yani karşılıksız olarak verdiklerine rastlıyoruz. Bu işlemlerde en önemli konulardan biri, taşıtların satın alınması sırasında indirilmiş katma değer vergisinin (KDV) geri alınıp alınmaması meselesidir. Konuya Altay Ceferov açıklık getiriyor.

Vergi Kanunu’nun 160.4’üncü maddesine göre, tüzel ve gerçek kişiler tarafından taşınır ve taşınmaz malların, maddi olmayan duran varlıkların ve işletmelerin bir bütün olarak kamu kurumlarına, ayrıca yetkili yürütme organının belirlediği kurum tarafından onaylanmış sosyal ve kamu yararı amaçlı fonlara karşılıksız olarak devredilmesi KDV’ye tabi bir işlem sayılmaz.

Örnek: Diyelim ki “XX” Ltd. Şti. 2025 yılı Ocak ayında 50.000 manat ana tutar ve 9.000 manat KDV olmakla toplam 59.000 manatlık bir taşıt almıştır. Vergi Kanunu’nun gerekliliklerine uygun olarak şirket ödemeleri yapmış ve 9.000 manat KDV’yi indirmiştir. Şirket yönetimi (kurucular) Kasım ayında taşıtı bir kamu kurumuna bağışlama, yani karşılıksız devretme kararı almıştır. Ayrıca şirket Ocak–Ekim ayları için taşıta 10.400 manat amortisman ayırmış ve 01.11.2025 tarihi itibarıyla taşıtın net değeri 39.600 manat olmuştur.

Ayrıca, “XX” Ltd. Şti. daha önce 40.000 manat ana tutar ve 7.200 manat KDV olmakla toplam 47.200 manatlık başka bir taşıt almıştır. Şirket Vergi Kanunu’nun hükümlerine uygun şekilde ödemeleri yapmış ve 7.200 manat KDV’yi indirmiştir. 01.11.2025 tarihi itibarıyla taşıtın net değeri 30.000 manat olmuştur. Şirket, yolcu taşımacılığı faaliyeti yürütme kararı almıştır. Bu durumda şirket, net değeri 30.000 manat olan taşıtı yolcu taşımacılığı faaliyetinde kullanmayı kabul etmektedir.

Bu işlemler kapsamında “XX” Ltd. Şti.’ye KDV hesaplanmalı mıdır?

Vergi Kanunu’nun 160.4’üncü maddesine göre, şirketin kamu kurumuna karşılıksız devrettiği taşıt KDV’ye tabi bir işlem sayılmaz ve şirket Kasım ayı KDV beyannamesinin Ek 3, satır 331’de taşıtın net değerini, yani 39.600 manatı gösterecektir.

Şimdi meselenin ikinci kısmına bakalım.
Vergi Kanunu’nun 175.6’ncı maddesinde, 160.4’üncü maddede belirtilen durum hariç olmak üzere, KDV’den istisna edilen veya KDV’ye tabi olmayan işlemler yapan kişiler tarafından alınan mal (iş, hizmet) için ödenen KDV’nin indirilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Ayrıca devlet bütçesinden ayrılan ödeneklerle (sübvansiyonlar ve geri ödemeli ödenekler hariç) alınan mal ve hizmetlerde ödenen KDV de indirilemez.

Vergi Kanunu’nun 175.6’ncı maddesine göre, KDV’ye tabi işlemler için alınan mal, iş ve hizmetlerin KDV’si indirilebilir, ancak 160.4’te yer alan işlemler bunun dışındadır. Yani, 160.4’üncü maddede belirtilen ve KDV’ye tabi olmayan işlemler kapsamında alınan mal, iş ve hizmetlerin KDV’si indirilebilir.

Dolayısıyla ikinci durumda şirket, net değeri 30.000 manat olan taşıtın KDV tutarını Kasım beyannamesinin 324’üncü satırında gösterecektir. Yani 5.400 manat KDV yeniden hesaplanarak iade edilecektir:

30.000 × %18 = 5.400 manat.

Ana tutar olan 30.000 manat beyannamenin hiçbir bölümünde yer almaz.
Yolcu taşımacılığı faaliyeti KDV’ye tabi olmadığı için, bu işlem kapsamında daha önce indirilmiş olan KDV’nin geri alınması gerekmektedir. 01.11.2025 tarihi itibarıyla taşıtın net değeri 30.000 manat olduğundan, bu değerin KDV tutarı da madde 175.6’ya göre geri alınmalıdır.

Ancak kamu kurumuna karşılıksız devredilen 39.600 manat değerindeki taşıtın KDV tutarı geri alınmayacaktır.