tr
Ücretine birden fazla icra belgesi yönlendirildiğinde kesinti nasıl yapılmalıdır?
Ücretine birden fazla icra belgesi yönlendirildiğinde kesinti nasıl yapılmalıdır?
Uygulamada karşılaştığımız durumlarda, belirli bir zaman diliminde organizasyonun çalışanının gelirlerine yönelik birden fazla icra belgesi gelebilmektedir. Peki bu durumda hangi icra belgesi için önce tahsilat yapılmalıdır? Konuyla ilgili soruyu vergi uzmanı İlgar Esedov açıklığa kavuşturuyor.
Diyelim ki, 20.06.2024 tarihinde çalışanın "X" şirketinden aldığı bilgisayar borcunun gelirlerinden tahsil edilmesi için organizasyona bir icra belgesi gelir. Belgede, ana işyeri devlet kurumu olan ve maaşı 2.000 manat olan çalışanın gelirlerinden %20 tahsilat yapılacağı belirtilmektedir.
Bu durumda şirket, icra belgesi doğrultusunda tahsilata başlar:
Gelir vergisi - (2.000 - 200) x %14 = 252 manat;
SGK – 2.000 x %3 = 60 manat;
İşsizlik sigortası – 2.000 x %0,5 = 10 manat;
Zorunlu sağlık sigortası – 2.000 x %2 = 40 manat;
Ödenecek net maaş - 2.000 – 252 – 60 -10 - 40 = 1.638 manat;
İcra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar – 1.638 x %20 = 327,60 manat.
18.08.2024 tarihinde işletmeye aynı çalışanla ilgili yeni bir icra belgesi gelir. Bu sefer konu, devlet bütçesine olan vergi borcuyla ilgilidir ve icra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar yine gelirlerin %20'si olarak belirlenmiştir.
Bu durumda muhasebe bölümü her iki icra belgesi doğrultusunda tahsilat yapmalıdır:
Gelir vergisi - (2.000 - 200) x %14 = 252 manat;
SGK – 2.000 x %3 = 60 manat;
İşsizlik sigortası – 2.000 x %0,5 = 10 manat;
Zorunlu sağlık sigortası – 2.000 x %2 = 40 manat;
Ödenecek net maaş - 2.000 – 252 – 60 -10 - 40 = 1.638 manat;
İcra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar – (1.638 x %20) + (1.638 x %20) = 655,20 manat.
06.10.2024 tarihinde işletmeye aynı çalışanla ilgili bir başka icra belgesi gelir. Bu sefer konu nafaka tahsilatıdır ve oran maaşın %40'ı olarak belirlenmiştir.
Bu durumda muhasebe bölümü önceki “X” şirketiyle ilgili icra belgesi doğrultusundaki tahsilatı durdurmalı, nafaka tahsilatıyla ilgili icra işlemini tam olarak yerine getirmeli ve vergi borçlarıyla ilgili icra tahsilatını %10 oranında sağlamalıdır. İkinci icra belgesiyle ilgili tüm tahsilatlar tamamlandıktan sonra birinci icra belgesi doğrultusundaki tahsilat devam ettirilmelidir. Çünkü “İcra Hakkında” Kanunun 75. maddesine göre, nafaka tahsilatları vergi borçlarına göre, devlet bütçesine vergiler ise diğer kuruluşlara olan borçlardan daha önceliklidir.
Nafaka tahsilatından sonra vergi borçlarının sadece %10 oranında tahsil edilmesinin nedeni ise İş Kanunu’nun 176. maddesidir. Bu maddeye göre, maaştan birden fazla icra belgesine göre tutarlar kesilirken her durumda çalışanın maaşının %50’si korunmalıdır. Belirttiğimiz son normanın nafaka tahsilatlarıyla ilgisi yoktur. Bu, üçüncü icra belgesi doğrultusunda nafaka tahsilatı maaşın %70'i olarak belirlenmiş olsaydı, bu belge tam olarak icra edilecek, vergi borçlarıyla ilgili ikinci belge ise icra edilmeyecekti anlamına gelir:
Gelir vergisi - (2.000 - 200) x %14 = 252 manat;
SGK – 2.000 x %3 - 60 manat;
İşsizlik sigortası – 2.000 x %0,5= 10 manat;
Zorunlu sağlık sigortası – 2.000 x %2 = 40 manat;
Ödenecek net maaş – 2000 – 252 – 60 – 10 - 40 = 1.638 manat;
İcra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar (1.638 x %40) + (1.638 x %10) = 819 manat.
Belirtmekte fayda var ki, tahsilatlar maaştan vergi, SGK, işsizlik sigortası, zorunlu sağlık sigortası gibi zorunlu ödemeler yapıldıktan sonra kalan net maaştan hesaplanır.
Uygulamada karşılaştığımız durumlarda, belirli bir zaman diliminde organizasyonun çalışanının gelirlerine yönelik birden fazla icra belgesi gelebilmektedir. Peki bu durumda hangi icra belgesi için önce tahsilat yapılmalıdır? Konuyla ilgili soruyu vergi uzmanı İlgar Esedov açıklığa kavuşturuyor.
Diyelim ki, 20.06.2024 tarihinde çalışanın "X" şirketinden aldığı bilgisayar borcunun gelirlerinden tahsil edilmesi için organizasyona bir icra belgesi gelir. Belgede, ana işyeri devlet kurumu olan ve maaşı 2.000 manat olan çalışanın gelirlerinden %20 tahsilat yapılacağı belirtilmektedir.
Bu durumda şirket, icra belgesi doğrultusunda tahsilata başlar:
Gelir vergisi - (2.000 - 200) x %14 = 252 manat;
SGK – 2.000 x %3 = 60 manat;
İşsizlik sigortası – 2.000 x %0,5 = 10 manat;
Zorunlu sağlık sigortası – 2.000 x %2 = 40 manat;
Ödenecek net maaş - 2.000 – 252 – 60 -10 - 40 = 1.638 manat;
İcra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar – 1.638 x %20 = 327,60 manat.
18.08.2024 tarihinde işletmeye aynı çalışanla ilgili yeni bir icra belgesi gelir. Bu sefer konu, devlet bütçesine olan vergi borcuyla ilgilidir ve icra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar yine gelirlerin %20'si olarak belirlenmiştir.
Bu durumda muhasebe bölümü her iki icra belgesi doğrultusunda tahsilat yapmalıdır:
Gelir vergisi - (2.000 - 200) x %14 = 252 manat;
SGK – 2.000 x %3 = 60 manat;
İşsizlik sigortası – 2.000 x %0,5 = 10 manat;
Zorunlu sağlık sigortası – 2.000 x %2 = 40 manat;
Ödenecek net maaş - 2.000 – 252 – 60 -10 - 40 = 1.638 manat;
İcra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar – (1.638 x %20) + (1.638 x %20) = 655,20 manat.
06.10.2024 tarihinde işletmeye aynı çalışanla ilgili bir başka icra belgesi gelir. Bu sefer konu nafaka tahsilatıdır ve oran maaşın %40'ı olarak belirlenmiştir.
Bu durumda muhasebe bölümü önceki “X” şirketiyle ilgili icra belgesi doğrultusundaki tahsilatı durdurmalı, nafaka tahsilatıyla ilgili icra işlemini tam olarak yerine getirmeli ve vergi borçlarıyla ilgili icra tahsilatını %10 oranında sağlamalıdır. İkinci icra belgesiyle ilgili tüm tahsilatlar tamamlandıktan sonra birinci icra belgesi doğrultusundaki tahsilat devam ettirilmelidir. Çünkü “İcra Hakkında” Kanunun 75. maddesine göre, nafaka tahsilatları vergi borçlarına göre, devlet bütçesine vergiler ise diğer kuruluşlara olan borçlardan daha önceliklidir.
Nafaka tahsilatından sonra vergi borçlarının sadece %10 oranında tahsil edilmesinin nedeni ise İş Kanunu’nun 176. maddesidir. Bu maddeye göre, maaştan birden fazla icra belgesine göre tutarlar kesilirken her durumda çalışanın maaşının %50’si korunmalıdır. Belirttiğimiz son normanın nafaka tahsilatlarıyla ilgisi yoktur. Bu, üçüncü icra belgesi doğrultusunda nafaka tahsilatı maaşın %70'i olarak belirlenmiş olsaydı, bu belge tam olarak icra edilecek, vergi borçlarıyla ilgili ikinci belge ise icra edilmeyecekti anlamına gelir:
Gelir vergisi - (2.000 - 200) x %14 = 252 manat;
SGK – 2.000 x %3 - 60 manat;
İşsizlik sigortası – 2.000 x %0,5= 10 manat;
Zorunlu sağlık sigortası – 2.000 x %2 = 40 manat;
Ödenecek net maaş – 2000 – 252 – 60 – 10 - 40 = 1.638 manat;
İcra belgesi doğrultusunda tahsil edilecek tutar (1.638 x %40) + (1.638 x %10) = 819 manat.
Belirtmekte fayda var ki, tahsilatlar maaştan vergi, SGK, işsizlik sigortası, zorunlu sağlık sigortası gibi zorunlu ödemeler yapıldıktan sonra kalan net maaştan hesaplanır.