Vergi indirimli bölgelerden hizmet alınırken vergi nasıl hesaplanır?
Vergi indirimli bölgelerden hizmet alınırken vergi nasıl hesaplanır?

Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, vergi avantajlı ülkelerde veya bölgelerde kurulan (kayıtlı) kişilere ve vergi avantajlı ülkelere veya bölgelere yapılan ödemelerin ödeme kaynağında vergilendirilmesi şu şekilde belirlenmiştir: Vergi Kanunu'nun diğer hükümlerine bakılmaksızın, bu Kanun'un 13.2.16.14-1. maddesinde belirtilen ödemelerden ödeme kaynağında %10 oranında vergi alınır. Peki, bu vergi ilk tutardan mı, yoksa Kanun'un diğer taleplerine göre %10 vergi alındıktan sonra kalan tutardan mı alınmalıdır? Bu konuyla ilgili soruya vergi uzmanı Anar Bayramov, örnekler üzerinden açıklık getirmektedir:
Diyelim ki, Azerbaycan’da ikamet eden bir şirket, Bakü'de inşa edilecek idari bina için uluslararası bir firmadan 100.000 Amerikan Doları değerinde proje-tasarım hizmeti alıyor. Yabancı kişinin Azerbaycan şirketine verdiği bu hizmetin geliri, Vergi Kanunu'nun 13.2.16.18. maddesine göre Azerbaycan kaynağından elde edilen gelir olarak kabul edilir. Bu durumda, bu gelir, Vergi Kanunu'nun 125.1.5. maddesine göre ödeme kaynağında %10 oranında vergilendirilir. Yani, Azerbaycan şirketi yabancı kişinin 100.000 USD gelirinden 10.000 USD vergi keserek bütçeye öder:
100.000 x %10 = 10.000 USD.
Ayrıca, yabancı şirketin Hong Kong'da kayıtlı olduğu ve şirketin banka hesabının da Hong Kong'da bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, yabancı kişinin gelirinden ek olarak %10 oranında vergi kesilip bütçeye ödenmelidir.
Ancak burada özel olarak dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Vergi avantajlı ülkelere veya bölgelere yapılan ödemeler söz konusu olduğunda, Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, %10 ödeme kaynağında vergi, sözleşmeye dayalı hizmetlerin toplam değeri olan 100.000 USD'den mi kesilmelidir, yoksa Kanun'un 125.1.5. maddesine göre %10 ödeme kaynağında vergi kesildikten sonra yabancıya aktarılacak kalan tutar olan 90.000 USD'den mi kesilmelidir?
Cevap olarak şunu belirtmek isteriz ki, açıkça söylemek gerekirse, offshore bölgelerine yapılan ödemelerde ödeme kaynağında vergi, Vergi Kanunu'nun 125.1.5. maddesine göre, %10 oranında ödeme kaynağında vergi kesildikten sonra yabancıya aktarılacak 90.000 USD'den kesilmelidir. Çünkü Vergi Kanunu'nun 13.2.16.14-1. ve 125-1. maddelerinde belirtilmiştir ki, vergi avantajlı ülkelerde veya bölgelerde kurulan (kayıtlı) vergi mükelleflerine, vergi avantajlı ülkelere veya bölgelere yapılan ödemeler ödeme kaynağında vergilendirilir.
Farz edelim ki, yabancı şirket Türkiye'de kayıtlı. Türkiye şirketi, Vergi Kanunu'nun 125.1.5. maddesine göre, 10.000 USD tutarında vergi kesildikten sonra kalan 90.000 USD'nin 85.000 USD'lik kısmının Türkiye'deki banka hesabına, 5.000 USD'lik kısmının ise Hong Kong'daki banka hesabına aktarılmasını talep etmektedir. Bu durumda, Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, %10 oranında ödeme kaynağında vergi, toplam sözleşme hizmet bedeli olan 100.000 USD'den değil, fiilen Hong Kong'a transfer edilen 5.000 USD'den, yani 500 USD olarak kesilip bütçeye ödenmelidir:
5000 x %10 = 500 USD.

Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, vergi avantajlı ülkelerde veya bölgelerde kurulan (kayıtlı) kişilere ve vergi avantajlı ülkelere veya bölgelere yapılan ödemelerin ödeme kaynağında vergilendirilmesi şu şekilde belirlenmiştir: Vergi Kanunu'nun diğer hükümlerine bakılmaksızın, bu Kanun'un 13.2.16.14-1. maddesinde belirtilen ödemelerden ödeme kaynağında %10 oranında vergi alınır. Peki, bu vergi ilk tutardan mı, yoksa Kanun'un diğer taleplerine göre %10 vergi alındıktan sonra kalan tutardan mı alınmalıdır? Bu konuyla ilgili soruya vergi uzmanı Anar Bayramov, örnekler üzerinden açıklık getirmektedir:
Diyelim ki, Azerbaycan’da ikamet eden bir şirket, Bakü'de inşa edilecek idari bina için uluslararası bir firmadan 100.000 Amerikan Doları değerinde proje-tasarım hizmeti alıyor. Yabancı kişinin Azerbaycan şirketine verdiği bu hizmetin geliri, Vergi Kanunu'nun 13.2.16.18. maddesine göre Azerbaycan kaynağından elde edilen gelir olarak kabul edilir. Bu durumda, bu gelir, Vergi Kanunu'nun 125.1.5. maddesine göre ödeme kaynağında %10 oranında vergilendirilir. Yani, Azerbaycan şirketi yabancı kişinin 100.000 USD gelirinden 10.000 USD vergi keserek bütçeye öder:
100.000 x %10 = 10.000 USD.
Ayrıca, yabancı şirketin Hong Kong'da kayıtlı olduğu ve şirketin banka hesabının da Hong Kong'da bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, yabancı kişinin gelirinden ek olarak %10 oranında vergi kesilip bütçeye ödenmelidir.
Ancak burada özel olarak dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Vergi avantajlı ülkelere veya bölgelere yapılan ödemeler söz konusu olduğunda, Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, %10 ödeme kaynağında vergi, sözleşmeye dayalı hizmetlerin toplam değeri olan 100.000 USD'den mi kesilmelidir, yoksa Kanun'un 125.1.5. maddesine göre %10 ödeme kaynağında vergi kesildikten sonra yabancıya aktarılacak kalan tutar olan 90.000 USD'den mi kesilmelidir?
Cevap olarak şunu belirtmek isteriz ki, açıkça söylemek gerekirse, offshore bölgelerine yapılan ödemelerde ödeme kaynağında vergi, Vergi Kanunu'nun 125.1.5. maddesine göre, %10 oranında ödeme kaynağında vergi kesildikten sonra yabancıya aktarılacak 90.000 USD'den kesilmelidir. Çünkü Vergi Kanunu'nun 13.2.16.14-1. ve 125-1. maddelerinde belirtilmiştir ki, vergi avantajlı ülkelerde veya bölgelerde kurulan (kayıtlı) vergi mükelleflerine, vergi avantajlı ülkelere veya bölgelere yapılan ödemeler ödeme kaynağında vergilendirilir.
Farz edelim ki, yabancı şirket Türkiye'de kayıtlı. Türkiye şirketi, Vergi Kanunu'nun 125.1.5. maddesine göre, 10.000 USD tutarında vergi kesildikten sonra kalan 90.000 USD'nin 85.000 USD'lik kısmının Türkiye'deki banka hesabına, 5.000 USD'lik kısmının ise Hong Kong'daki banka hesabına aktarılmasını talep etmektedir. Bu durumda, Vergi Kanunu'nun 125-1. maddesine göre, %10 oranında ödeme kaynağında vergi, toplam sözleşme hizmet bedeli olan 100.000 USD'den değil, fiilen Hong Kong'a transfer edilen 5.000 USD'den, yani 500 USD olarak kesilip bütçeye ödenmelidir:
5000 x %10 = 500 USD.