tr
Farklı tarihlerde imzalanan iş sözleşmesi ne zaman yürürlüğe girer?
Farklı tarihlerde imzalanan iş sözleşmesi ne zaman yürürlüğe girer?
Çalışma Kanunu’nda yapılan son değişikliklerden sonra iş sözleşmelerinin elektronik ortamda düzenlenmesi ve bu kapsamda diğer işlemlerin gerçekleştirilmesi zorunlu hale geldi. Peki bu durumda belgelerin hukuki geçerlilik kazanma tarihi ve çalışanların işe başlama tarihleri nasıl düzenleniyor? İktisatçı uzman Anar Bayramov bu soruya örnekler üzerinden açıklık getiriyor.
Diyelim ki işveren elektronik belge formatında bir iş sözleşmesini 26 Ağustos 2024 tarihinde hazırladı, çalışan ise bu sözleşmeyi 27 Ağustos 2024 tarihinde imzaladı. İşveren, çalışan tarafından imzalanan iş sözleşmesini 28 Ağustos 2024 tarihinde onayladı. Bu durumda iş sözleşmesi hangi tarihten itibaren hukuken geçerli sayılacaktır?
Çalışma Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasına göre, iş sözleşmesi veya ona yapılan değişiklikler taraflarca güvenli elektronik imza ile imzalandığında, sözleşme son imza tarihi itibarıyla yapılmış ve geçerli kabul edilir. Maddede “son imzalanma tarihi” kavramı kullanılmaktadır. Bu nedenle, son imzalayan taraf olan işverenin sözleşmeyi 28 Ağustos 2024 tarihinde imzalaması sebebiyle, söz konusu tarih itibarıyla iş sözleşmesi hukuken geçerli sayılacaktır.
Ayrıca, EMAS alt sisteminde yapılan değişiklikler sonucunda yazılım, elektronik belge formatında yapılan iş sözleşmesinin aynı gün imzalandığına dair bir bildirim üretmektedir. Ancak işveren ve çalışan arasında yapılan elektronik iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihi farklı olabilir.
Örnek 1: İşveren, 26 Ağustos 2024 tarihinde hazırladığı elektronik iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihini aynı gün olarak belirtmiştir. Ancak işe alınan kişi bazı nedenlerle (teknik sorun, unutkanlık vb.) elektronik iş sözleşmesini 27 Ağustos 2024 tarihinde imzalamış, dolayısıyla işveren de sözleşmeyi aynı tarihte onaylamıştır. Bu durumda çalışana 26 Ağustos 2024 tarihinden itibaren maaş ödenmeli midir?
Çalışma Kanunu’nun 49. maddesinde, iş sözleşmesinin hukuki geçerlilik kazanması için belgenin mutlaka her iki tarafça güvenli elektronik imza ile onaylanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle sözleşmenin hukuki geçerlilik tarihi 27 Ağustos 2024 sayılacaktır. Eğer çalışan 26 Ağustos 2024 tarihinde işe başlarsa, bu durumda kamu kurumu, kişinin iş sözleşmesi hukuken geçerli olmadan önce çalıştırılmasından dolayı İdari Suçlar Kanunu’nun 192.1 maddesi uyarınca idari para cezası uygulayabilir.
İş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihiyle ilgili yeni düzenlemeler de getirilmiştir. Çalışma Kanunu’nun 1 No'lu Ek'inde yer alan örnek iş sözleşmesi formunda, işe başlama tarihiyle ilgili değişiklik yapılmıştır. İş sözleşmesinin 2.4. maddesinde çalışanın işe başlama tarihi için iki seçenek sunulmaktadır: sözleşmede belirtilen tarihten itibaren; veya bu tarihe kadar sözleşme imzalanmamışsa, imzalandığı günden itibaren.
Örnek 2: İşveren, 2 Eylül 2024 tarihinde EMAS’taki elektronik belge formatında iş sözleşmesini karşı tarafa onay için gönderir. Sözleşmede çalışanın işe başlama tarihi 2 Eylül 2024 olarak belirtilmiştir. Ancak işveren ve çalışan sözleşmeyi 3 Eylül 2024 tarihinde imzalarlar. Bu durumda, iş sözleşmesinin imzalanma tarihi çalışanın işe başlama tarihinden sonradır. Çalışma Kanunu’nun hükümlerine göre, çalışanın işe başlama tarihi 2 Eylül değil, sözleşmenin imzalandığı 3 Eylül 2024 kabul edilecektir.
Uygulamada sıkça karşılaşılan bir diğer durum ise işveren ile çalışan arasında yapılan elektronik iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihinin geçmiş bir tarih olarak belirlenmesidir.
Örnek 3: İşveren, 26 Ağustos 2024 tarihinde hazırladığı iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihini 2 Eylül 2024 olarak belirlemiştir. İşe alınacak kişi kendisine gönderilen elektronik sözleşmeyi 27 Ağustos'ta imzalar. İşveren sözleşmeyi 28 Ağustos 2024 tarihinde imzalamış olsa da çalışanın 2 Eylül 2024 tarihinde işe başlaması nedeniyle sözleşmenin farklı tarihlerde imzalanması herhangi bir sorun teşkil etmez.
İşveren ile aday arasında sözleşme imzalanmasında zamanlama sorunu yaşanma ihtimali varsa, çalışanın işe başlama tarihinin daha sonraki bir tarih olarak belirlenmesi daha uygun olacaktır.
Çalışma Kanunu’nda yapılan son değişikliklerden sonra iş sözleşmelerinin elektronik ortamda düzenlenmesi ve bu kapsamda diğer işlemlerin gerçekleştirilmesi zorunlu hale geldi. Peki bu durumda belgelerin hukuki geçerlilik kazanma tarihi ve çalışanların işe başlama tarihleri nasıl düzenleniyor? İktisatçı uzman Anar Bayramov bu soruya örnekler üzerinden açıklık getiriyor.
Diyelim ki işveren elektronik belge formatında bir iş sözleşmesini 26 Ağustos 2024 tarihinde hazırladı, çalışan ise bu sözleşmeyi 27 Ağustos 2024 tarihinde imzaladı. İşveren, çalışan tarafından imzalanan iş sözleşmesini 28 Ağustos 2024 tarihinde onayladı. Bu durumda iş sözleşmesi hangi tarihten itibaren hukuken geçerli sayılacaktır?
Çalışma Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasına göre, iş sözleşmesi veya ona yapılan değişiklikler taraflarca güvenli elektronik imza ile imzalandığında, sözleşme son imza tarihi itibarıyla yapılmış ve geçerli kabul edilir. Maddede “son imzalanma tarihi” kavramı kullanılmaktadır. Bu nedenle, son imzalayan taraf olan işverenin sözleşmeyi 28 Ağustos 2024 tarihinde imzalaması sebebiyle, söz konusu tarih itibarıyla iş sözleşmesi hukuken geçerli sayılacaktır.
Ayrıca, EMAS alt sisteminde yapılan değişiklikler sonucunda yazılım, elektronik belge formatında yapılan iş sözleşmesinin aynı gün imzalandığına dair bir bildirim üretmektedir. Ancak işveren ve çalışan arasında yapılan elektronik iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihi farklı olabilir.
Örnek 1: İşveren, 26 Ağustos 2024 tarihinde hazırladığı elektronik iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihini aynı gün olarak belirtmiştir. Ancak işe alınan kişi bazı nedenlerle (teknik sorun, unutkanlık vb.) elektronik iş sözleşmesini 27 Ağustos 2024 tarihinde imzalamış, dolayısıyla işveren de sözleşmeyi aynı tarihte onaylamıştır. Bu durumda çalışana 26 Ağustos 2024 tarihinden itibaren maaş ödenmeli midir?
Çalışma Kanunu’nun 49. maddesinde, iş sözleşmesinin hukuki geçerlilik kazanması için belgenin mutlaka her iki tarafça güvenli elektronik imza ile onaylanması gerektiği belirtilmektedir. Bu nedenle sözleşmenin hukuki geçerlilik tarihi 27 Ağustos 2024 sayılacaktır. Eğer çalışan 26 Ağustos 2024 tarihinde işe başlarsa, bu durumda kamu kurumu, kişinin iş sözleşmesi hukuken geçerli olmadan önce çalıştırılmasından dolayı İdari Suçlar Kanunu’nun 192.1 maddesi uyarınca idari para cezası uygulayabilir.
İş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihiyle ilgili yeni düzenlemeler de getirilmiştir. Çalışma Kanunu’nun 1 No'lu Ek'inde yer alan örnek iş sözleşmesi formunda, işe başlama tarihiyle ilgili değişiklik yapılmıştır. İş sözleşmesinin 2.4. maddesinde çalışanın işe başlama tarihi için iki seçenek sunulmaktadır: sözleşmede belirtilen tarihten itibaren; veya bu tarihe kadar sözleşme imzalanmamışsa, imzalandığı günden itibaren.
Örnek 2: İşveren, 2 Eylül 2024 tarihinde EMAS’taki elektronik belge formatında iş sözleşmesini karşı tarafa onay için gönderir. Sözleşmede çalışanın işe başlama tarihi 2 Eylül 2024 olarak belirtilmiştir. Ancak işveren ve çalışan sözleşmeyi 3 Eylül 2024 tarihinde imzalarlar. Bu durumda, iş sözleşmesinin imzalanma tarihi çalışanın işe başlama tarihinden sonradır. Çalışma Kanunu’nun hükümlerine göre, çalışanın işe başlama tarihi 2 Eylül değil, sözleşmenin imzalandığı 3 Eylül 2024 kabul edilecektir.
Uygulamada sıkça karşılaşılan bir diğer durum ise işveren ile çalışan arasında yapılan elektronik iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihinin geçmiş bir tarih olarak belirlenmesidir.
Örnek 3: İşveren, 26 Ağustos 2024 tarihinde hazırladığı iş sözleşmesinde çalışanın işe başlama tarihini 2 Eylül 2024 olarak belirlemiştir. İşe alınacak kişi kendisine gönderilen elektronik sözleşmeyi 27 Ağustos'ta imzalar. İşveren sözleşmeyi 28 Ağustos 2024 tarihinde imzalamış olsa da çalışanın 2 Eylül 2024 tarihinde işe başlaması nedeniyle sözleşmenin farklı tarihlerde imzalanması herhangi bir sorun teşkil etmez.
İşveren ile aday arasında sözleşme imzalanmasında zamanlama sorunu yaşanma ihtimali varsa, çalışanın işe başlama tarihinin daha sonraki bir tarih olarak belirlenmesi daha uygun olacaktır.