tr
İşten ayrılan savaş gazilerine tazminat — ana izin için mi, yoksa ek izin için mi?
İşten ayrılan savaş gazilerine tazminat — ana izin için mi, yoksa ek izin için mi?
İş Kanunu’nun hükümlerine göre bazı çalışan kategorilerinde yıllık izin süreleri farklılık göstermektedir. Örneğin, öğretmenler için bu süre 56 gün, engelli çalışanlar için — engellilik oranı, nedeni veya süresine bakılmaksızın — en az 42 takvim günü, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunmasıyla ilgili devlet ödülleriyle taltif edilen çalışanlar için ise en az 46 takvim günü olarak belirlenmiştir.
Peki, sonuncu kategoriye ait çalışanların iş sözleşmesi feshedilirken kullanılmamış izin için tazminat nasıl hesaplanmalıdır?
Bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır. İş Kanunu’nun 120. maddesine göre, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin özgürlüğü, egemenliği ve toprak bütünlüğü uğruna yaralanan (hasar, travma, sarsıntı) çalışanlara; Azerbaycan’ın Vatan Savaşı Kahramanlarına, Ulusal Kahramanlarına, Sovyetler Birliği Kahramanlarına, 1941–1945 yılları arasındaki savaşta fiilen savaş operasyonlarına katılanlara, ayrıca askeri hizmette bulunmuş ancak savaş operasyonlarına katılmamış askerlere, “İstiklal” Nişanı ve Azerbaycan’ın egemenliği ile toprak bütünlüğünün korunmasıyla ilgili diğer devlet ödülleriyle taltif edilmiş çalışanlara en az 46 takvim günü yıllık izin verilmesi öngörülmüştür.
Bazı iş hukuku uzmanları, bu maddede belirtilen iznin söz konusu kişilerin ana izni olduğunu ve iş sözleşmesi feshedildiğinde tazminatın da bu izin süresine göre hesaplanması gerektiğini savunmaktadır. Diğer bir görüşe göre ise, İş Kanunu’nun 144. maddesi uyarınca tazminat, 21 veya 30 takvim günü olarak belirlenmiş ana izin günlerine göre hesaplanmalıdır.
Konuya ilişkin açıklama yapan uzman Nüsret Halilov, İş Kanunu’nun 112. maddesinde çalışanın ana ve ek izinlerden oluşan yıllık izin hakkına sahip olduğunun belirtildiğini vurgulamıştır:
“144. maddede açıkça ifade edilmiştir ki, iş sözleşmesinin fesih nedeni ne olursa olsun, çalışana işten ayrıldığı güne kadar kullanmadığı tüm yılların ana izinleri için koşulsuz ve sınırsız şekilde parasal karşılık ödenmelidir. Çalışanın görev süresince durumuna bağlı olarak birkaç ek izni olabilir, ancak maddede açıkça belirtilmiştir ki, iş sözleşmesi sona erdiğinde yalnızca ana izinler için tazminat ödenir. Ek izinler, Kanun’un 115, 116, 117 ve 118-1. maddelerinde düzenlenmiştir.”
Peki, 120. maddede belirtilen izin hakkı savaş katılımcılarının ana izni sayılır mı? İş Kanunu’nun 114.1. maddesine göre, ana izin, çalışanın iş sözleşmesinde belirtilen meslek veya görevi için öngörülen asgari süredeki izindir:
“Söz konusu maddenin ikinci fıkrasında, çalışanlara en az 21 takvim günü ücretli ana izin verilmesi gerektiği, üçüncü fıkrada ise hangi çalışanlara 30 takvim günü süreyle ücretli ana izin verileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla ana izin yalnızca 21 veya 30 takvim günü olarak belirlenebilir. 118, 119, 120 ve 121. maddelere dikkatle bakıldığında, bu maddelerdeki izinlerin ana izin değil, yıllık izin niteliğinde olduğu görülmektedir.”
Konuya ilişkin resmi açıklama da yapılmıştır. Azerbaycan Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Devlet İş Müfettişliği Servisi’nin açıklamasında şöyle denilmiştir:
“İş sözleşmesi feshedildiğinde, nedeni ne olursa olsun, çalışana işten ayrıldığı güne kadar herhangi bir kısıtlama olmaksızın kullanmadığı tüm iş yıllarının ana izinleri için parasal karşılık ödenmelidir. Bu durumda, Kanun’un 115 ve 116. maddelerinde öngörülen ek izinler, eğitim veya yaratıcı izinler ve sosyal izinler için herhangi bir ödeme yapılmaz. Savaş gazileri de diğer çalışanlar gibi, işten ayrılırken kullanmadıkları izin günleri için tazminat alma hakkına sahiptir. Kanun’un 114. maddesine göre, ana iznin asgari süresi çalışanın görevine bağlı olarak 21 veya 30 takvim günü olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, işten ayrılma sırasında çalışan isterse, o iş yılı veya yılları için izin kullanabilir ve bu durumda işten ayrılma tarihi iznin son günü olarak kabul edilir. Eğer çalışan bu hakkı kullanmak istemezse, kullanılmamış izin günleri için tazminat ödenir.”
Sonuç olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin özgürlüğü, egemenliği ve toprak bütünlüğü uğruna yaralanan çalışanlara, Vatan Savaşı Kahramanlarına, Ulusal ve Sovyetler Birliği Kahramanlarına, 1941–1945 yıllarındaki savaşta görev yapan askerlere, ayrıca “İstiklal” Nişanı ve benzeri devlet ödülleriyle taltif edilmiş çalışanlara, işten ayrılırken yapılacak nihai hesaplamalarda 21 veya 30 günlük ana izin süresine göre tazminat ödenmelidir.
İş Kanunu’nun hükümlerine göre bazı çalışan kategorilerinde yıllık izin süreleri farklılık göstermektedir. Örneğin, öğretmenler için bu süre 56 gün, engelli çalışanlar için — engellilik oranı, nedeni veya süresine bakılmaksızın — en az 42 takvim günü, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin egemenliği ve toprak bütünlüğünün korunmasıyla ilgili devlet ödülleriyle taltif edilen çalışanlar için ise en az 46 takvim günü olarak belirlenmiştir.
Peki, sonuncu kategoriye ait çalışanların iş sözleşmesi feshedilirken kullanılmamış izin için tazminat nasıl hesaplanmalıdır?
Bu konuda farklı görüşler bulunmaktadır. İş Kanunu’nun 120. maddesine göre, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin özgürlüğü, egemenliği ve toprak bütünlüğü uğruna yaralanan (hasar, travma, sarsıntı) çalışanlara; Azerbaycan’ın Vatan Savaşı Kahramanlarına, Ulusal Kahramanlarına, Sovyetler Birliği Kahramanlarına, 1941–1945 yılları arasındaki savaşta fiilen savaş operasyonlarına katılanlara, ayrıca askeri hizmette bulunmuş ancak savaş operasyonlarına katılmamış askerlere, “İstiklal” Nişanı ve Azerbaycan’ın egemenliği ile toprak bütünlüğünün korunmasıyla ilgili diğer devlet ödülleriyle taltif edilmiş çalışanlara en az 46 takvim günü yıllık izin verilmesi öngörülmüştür.
Bazı iş hukuku uzmanları, bu maddede belirtilen iznin söz konusu kişilerin ana izni olduğunu ve iş sözleşmesi feshedildiğinde tazminatın da bu izin süresine göre hesaplanması gerektiğini savunmaktadır. Diğer bir görüşe göre ise, İş Kanunu’nun 144. maddesi uyarınca tazminat, 21 veya 30 takvim günü olarak belirlenmiş ana izin günlerine göre hesaplanmalıdır.
Konuya ilişkin açıklama yapan uzman Nüsret Halilov, İş Kanunu’nun 112. maddesinde çalışanın ana ve ek izinlerden oluşan yıllık izin hakkına sahip olduğunun belirtildiğini vurgulamıştır:
“144. maddede açıkça ifade edilmiştir ki, iş sözleşmesinin fesih nedeni ne olursa olsun, çalışana işten ayrıldığı güne kadar kullanmadığı tüm yılların ana izinleri için koşulsuz ve sınırsız şekilde parasal karşılık ödenmelidir. Çalışanın görev süresince durumuna bağlı olarak birkaç ek izni olabilir, ancak maddede açıkça belirtilmiştir ki, iş sözleşmesi sona erdiğinde yalnızca ana izinler için tazminat ödenir. Ek izinler, Kanun’un 115, 116, 117 ve 118-1. maddelerinde düzenlenmiştir.”
Peki, 120. maddede belirtilen izin hakkı savaş katılımcılarının ana izni sayılır mı? İş Kanunu’nun 114.1. maddesine göre, ana izin, çalışanın iş sözleşmesinde belirtilen meslek veya görevi için öngörülen asgari süredeki izindir:
“Söz konusu maddenin ikinci fıkrasında, çalışanlara en az 21 takvim günü ücretli ana izin verilmesi gerektiği, üçüncü fıkrada ise hangi çalışanlara 30 takvim günü süreyle ücretli ana izin verileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla ana izin yalnızca 21 veya 30 takvim günü olarak belirlenebilir. 118, 119, 120 ve 121. maddelere dikkatle bakıldığında, bu maddelerdeki izinlerin ana izin değil, yıllık izin niteliğinde olduğu görülmektedir.”
Konuya ilişkin resmi açıklama da yapılmıştır. Azerbaycan Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Devlet İş Müfettişliği Servisi’nin açıklamasında şöyle denilmiştir:
“İş sözleşmesi feshedildiğinde, nedeni ne olursa olsun, çalışana işten ayrıldığı güne kadar herhangi bir kısıtlama olmaksızın kullanmadığı tüm iş yıllarının ana izinleri için parasal karşılık ödenmelidir. Bu durumda, Kanun’un 115 ve 116. maddelerinde öngörülen ek izinler, eğitim veya yaratıcı izinler ve sosyal izinler için herhangi bir ödeme yapılmaz. Savaş gazileri de diğer çalışanlar gibi, işten ayrılırken kullanmadıkları izin günleri için tazminat alma hakkına sahiptir. Kanun’un 114. maddesine göre, ana iznin asgari süresi çalışanın görevine bağlı olarak 21 veya 30 takvim günü olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, işten ayrılma sırasında çalışan isterse, o iş yılı veya yılları için izin kullanabilir ve bu durumda işten ayrılma tarihi iznin son günü olarak kabul edilir. Eğer çalışan bu hakkı kullanmak istemezse, kullanılmamış izin günleri için tazminat ödenir.”
Sonuç olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin özgürlüğü, egemenliği ve toprak bütünlüğü uğruna yaralanan çalışanlara, Vatan Savaşı Kahramanlarına, Ulusal ve Sovyetler Birliği Kahramanlarına, 1941–1945 yıllarındaki savaşta görev yapan askerlere, ayrıca “İstiklal” Nişanı ve benzeri devlet ödülleriyle taltif edilmiş çalışanlara, işten ayrılırken yapılacak nihai hesaplamalarda 21 veya 30 günlük ana izin süresine göre tazminat ödenmelidir.