tr
Geçmiş yıllarda oluşan zararların karla karşılanması durumunda temettü ödenmesi mümkün müdür?
Geçmiş yıllarda oluşan zararların karla karşılanması durumunda temettü ödenmesi mümkün müdür?
Kuruculara ve ortaklara temettü ödemesi, ekonomide şeffaflığın sağlanmaya devam ettiği bir dönemde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İlk bakışta bu işlemlerin resmileştirilmesi basit görünse de, dikkate alınması gereken bazı incelikler vardır. Çoğu durumda işletmelerde faaliyet sonucu o yıl için kar oluşmakta, ancak önceki yıllarda oluşan zararlar, kar vergisi hesaplanırken dikkate alınmakta ve bu durumda temettü ödemesi prosedürleri dikkat çekmektedir. Peki, zararlar kâr ile kapatıldığında, önceki yıllara ait oluşan net kâr üzerinden temettü ödemesi yapılabilir mi? Konuyu vergi uzmanları yorumluyor.
Örnekler üzerinden durumu açıklayalım:
Örnek 1: "AA" Şirketi, 2022 yılını 50.000 manat zarar ile kapatmıştır. Ayrıca, 2023 yılı itibariyle şirkette 80.000 manat vergi öncesi kâr oluşmuştur. Bu durumda, şirket ne kadar temettü ödemesi yapabilir?
Bunu açıklığa kavuşturmak için Vergi Kanunu'na bakmalıyız:
Kanun’un 121.1. maddesinde belirtiliyor ki, işletmenin gelirden düşürülebilen giderlerinin gelirden fazla olan kısmı beş yıl süreyle sonraki döneme aktarılır ve yıllar itibariyle herhangi bir sınırlama olmaksızın o yılların kârları ile telafi edilir. Kısaca, zararlar, sınırlama olmaksızın sonraki 5 yılın kârları ile telafi edilebilir. Bu nedenle, "AA" Şirketi 2023 yılı için vergi hesaplamasında 2022 yılının zararını dikkate alacaktır:
80.000 – 50.000 = 30.000 manat;
30.000 x %20 = 6.000 manat.
Buna göre, şirkete 6.000 manat vergi hesaplanacaktır. Sonuç olarak, 01.01.2024 tarihi itibariyle şirketin net (dağıtılmamış) kârı 24.000 manat olacaktır ve şirket bu miktarda temettü ödemesi yapabilir:
(80.000 – 50.000 – 6.000) = 24.000 manat.
Örnek 2: "BB" Şirketi, 2022 yılını 50.000 manat kâr ile kapatmıştır. 2023 yılında ise şirket 80.000 manat zarar etmiştir. Bu durumda, şirket ne kadar temettü ödemesi yapabilir?
Şirketin 01.01.2024 tarihine kadar oluşan net kârını (zararını) hesapladığımızda, 30.000 manat zarar oluştuğunu görürüz:
50.000 – 80.000 = -30.000 manat.
Bu nedenle, şirket 2024 yılında önceki yılların sonuçlarına göre temettü ödemesi yapamaz.
Örnek 3: Şirket, 2021 yılını 40.000 manat, 2022 yılını ise 50.000 manat net kâr ile kapatmış, ancak 2023 yılını 100.000 manat zarar ile tamamlamıştır.
Bu durumda şirket, 2023 ve 2024 yıllarında temettü ödemesi yapabilir mi?
Evet, şirket 2023 yılı boyunca önceki yılların net kârı üzerinden temettü ödemesi yapabilir. Çünkü aslında 2021 ve 2022 yılları itibariyle birikmiş olan dağıtılmamış kâr 90.000 manat olmuştur:
40.000 + 50.000 = 90.000 manat.
Bunu 2023 yılı içerisinde serbest bir şekilde ortaklarına ödeyebilirdi. Ancak 2023 yılı finansal sonuçlarına göre şirketin faaliyetleri 100.000 manat zarar ile sonuçlandığı için, 2024 yılında temettü ödemesi yapamaz. Ayrıca, şirketin 2023 yılı boyunca hiçbir temettü ödemesi yapmadığını göz önünde bulundurursak, 2024 yılında da ortaklarına temettü ödemesi yapamaz. Çünkü 2021, 2022, 2023 yıllarının sonuçlarına göre şirketin 10.000 manat zararı oluşmuş olacaktır:
(40.000 + 50.000) – 100.000 = -10.000 manat.
Vergi mükellefleri temettü ödemelerinde dikkatli olmalıdır, çünkü herhangi bir oluşmamış temettü ödemenin yapılması, vergi dairelerinin denetimleri sırasında ek vergilerin hesaplanmasına ve mali cezalara yol açabilir.
Kuruculara ve ortaklara temettü ödemesi, ekonomide şeffaflığın sağlanmaya devam ettiği bir dönemde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İlk bakışta bu işlemlerin resmileştirilmesi basit görünse de, dikkate alınması gereken bazı incelikler vardır. Çoğu durumda işletmelerde faaliyet sonucu o yıl için kar oluşmakta, ancak önceki yıllarda oluşan zararlar, kar vergisi hesaplanırken dikkate alınmakta ve bu durumda temettü ödemesi prosedürleri dikkat çekmektedir. Peki, zararlar kâr ile kapatıldığında, önceki yıllara ait oluşan net kâr üzerinden temettü ödemesi yapılabilir mi? Konuyu vergi uzmanları yorumluyor.
Örnekler üzerinden durumu açıklayalım:
Örnek 1: "AA" Şirketi, 2022 yılını 50.000 manat zarar ile kapatmıştır. Ayrıca, 2023 yılı itibariyle şirkette 80.000 manat vergi öncesi kâr oluşmuştur. Bu durumda, şirket ne kadar temettü ödemesi yapabilir?
Bunu açıklığa kavuşturmak için Vergi Kanunu'na bakmalıyız:
Kanun’un 121.1. maddesinde belirtiliyor ki, işletmenin gelirden düşürülebilen giderlerinin gelirden fazla olan kısmı beş yıl süreyle sonraki döneme aktarılır ve yıllar itibariyle herhangi bir sınırlama olmaksızın o yılların kârları ile telafi edilir. Kısaca, zararlar, sınırlama olmaksızın sonraki 5 yılın kârları ile telafi edilebilir. Bu nedenle, "AA" Şirketi 2023 yılı için vergi hesaplamasında 2022 yılının zararını dikkate alacaktır:
80.000 – 50.000 = 30.000 manat;
30.000 x %20 = 6.000 manat.
Buna göre, şirkete 6.000 manat vergi hesaplanacaktır. Sonuç olarak, 01.01.2024 tarihi itibariyle şirketin net (dağıtılmamış) kârı 24.000 manat olacaktır ve şirket bu miktarda temettü ödemesi yapabilir:
(80.000 – 50.000 – 6.000) = 24.000 manat.
Örnek 2: "BB" Şirketi, 2022 yılını 50.000 manat kâr ile kapatmıştır. 2023 yılında ise şirket 80.000 manat zarar etmiştir. Bu durumda, şirket ne kadar temettü ödemesi yapabilir?
Şirketin 01.01.2024 tarihine kadar oluşan net kârını (zararını) hesapladığımızda, 30.000 manat zarar oluştuğunu görürüz:
50.000 – 80.000 = -30.000 manat.
Bu nedenle, şirket 2024 yılında önceki yılların sonuçlarına göre temettü ödemesi yapamaz.
Örnek 3: Şirket, 2021 yılını 40.000 manat, 2022 yılını ise 50.000 manat net kâr ile kapatmış, ancak 2023 yılını 100.000 manat zarar ile tamamlamıştır.
Bu durumda şirket, 2023 ve 2024 yıllarında temettü ödemesi yapabilir mi?
Evet, şirket 2023 yılı boyunca önceki yılların net kârı üzerinden temettü ödemesi yapabilir. Çünkü aslında 2021 ve 2022 yılları itibariyle birikmiş olan dağıtılmamış kâr 90.000 manat olmuştur:
40.000 + 50.000 = 90.000 manat.
Bunu 2023 yılı içerisinde serbest bir şekilde ortaklarına ödeyebilirdi. Ancak 2023 yılı finansal sonuçlarına göre şirketin faaliyetleri 100.000 manat zarar ile sonuçlandığı için, 2024 yılında temettü ödemesi yapamaz. Ayrıca, şirketin 2023 yılı boyunca hiçbir temettü ödemesi yapmadığını göz önünde bulundurursak, 2024 yılında da ortaklarına temettü ödemesi yapamaz. Çünkü 2021, 2022, 2023 yıllarının sonuçlarına göre şirketin 10.000 manat zararı oluşmuş olacaktır:
(40.000 + 50.000) – 100.000 = -10.000 manat.
Vergi mükellefleri temettü ödemelerinde dikkatli olmalıdır, çünkü herhangi bir oluşmamış temettü ödemenin yapılması, vergi dairelerinin denetimleri sırasında ek vergilerin hesaplanmasına ve mali cezalara yol açabilir.