tr
Yemek giderlerinin gelirden düşülmesi kuralları
Yemek giderlerinin gelirden düşülmesi kuralları
2023 yılının sonuna kadar yürürlükte olan mevzuata göre, çalışanların eğlence ve yemek giderlerinin, ayrıca konut ve diğer sosyal nitelikli giderlerinin gelirden düşülmesine izin verilmiyordu. Bu durum ise girişimcilerin giderlerinin artmasına yol açıyordu. Tüm bunlar dikkate alınarak Vergi Kanunu’nun ilgili bölümünde yemek giderlerinin gelirden düşülmesi ile ilgili değişiklik yapıldı.
Vergi Kanunu’nun 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 109.3’üncü maddesine göre, bu Kanun’un 119.2’nci maddesinde öngörülen giderler dışında, çalışanların ve onların aile üyelerinin sosyal nitelikli ve eğlence giderlerinin gelirden düşülmesine izin verilmez. Bu değişiklikten sonra işletme tarafından çalışanlara yapılan yemek ve konut giderleri belirlenen sınırlar dahilinde işletmenin gelirden düşülen giderlerine dahil edildi. Yeniliği uzman Nüsret Halilov değerlendirdi:
Vergi Kanunu’nun 119’uncu maddesinde gelirden düşülen tutarların sınırlandırılması belirlenmiştir. 5 Aralık 2023 tarihli ve 1033-VIQD sayılı Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu ile Vergi Kanunu’nun 119’uncu maddesine ikinci fıkra eklenmiştir:
“Temsil giderlerinin, çalışanlarla ilgili konut ve yemek giderlerinin, ayrıca çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer diğer ürünler ve araçlarla ilgili giderlerin gelirden düşülmesi normları ve usulü ilgili icra makamının belirlediği kurum tarafından belirlenir.”
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 22 Kasım 2024 tarihli ve 492 sayılı Kararı ile temsil giderlerinin, çalışanların konut ve yemek giderlerinin, ayrıca çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerle, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünler ve araçlarla ilgili giderlerin vergilendirme amaçlı gelirden düşülmesi normları ve usulü onaylandı. Karara göre, bu düzenleme Vergi Kanunu’nun 119.2’nci maddesine istinaden hazırlanmış olup, vergi mükellefinin iş faaliyetinin temini amacıyla söz konusu giderlerin vergilendirme amaçlı gelirden düşülmesinin normlarını ve usulünü belirler. Ayrıca, belirlenen gelirden düşülen gider normlarına katma değer vergisi tutarı da dahildir.
Düzenlemenin 2.1’inci fıkrasına göre, çalışanlarla ilgili yemek giderleri, ayrıca çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemekler, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünler ve araçlarla ilgili giderler aşağıdaki norm dahilinde vergilendirme amaçlı gelirden düşülen giderlere dahil edilir:
Çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünlerin ve araçların her bir çalışan için gelirden düşülen günlük gider normu – 5 manat tutarında;
Deniz taşımacılığında görev yapan gemi mürettebatına verilen yemek giderlerinin gelirden düşülen günlük normu, Hazar Denizi’nde seyreden gemilerin mürettebatı için her bir çalışan başına 25 manat, Hazar Denizi dışında seyreden gemilerin mürettebatı için ise her bir çalışan başına 25 ABD doları tutarında.
Bu arada, söz konusu Karar ile “Tedavi-önleyici yemeklere, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünlere ve araçlara yapılan giderlerin, ayrıca deniz taşımacılığında görevli mürettebata verilen yemek giderlerinin normlarının belirlenmesi hakkında” Bakanlar Kurulu’nun 4 Haziran 2007 tarihli ve 89 sayılı Kararı yürürlükten kaldırıldı. Söz konusu Karar’da çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünlerin ve araçların günlük gider normu 2 manat olarak belirlenmişti. Yeni Karar ile bu sınır 5 manat olarak belirlendi.
Bakanlar Kurulu’nun 14 Aralık 2017 tarihli ve 550 sayılı Kararı ile “Çalışanlara ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan ürünlerin verilmesi için zararlı, ağır ve yeraltı çalışma koşullarına sahip üretimlerin Listesi” ve “Çalışanlara ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan ürünlerin verilmesi Kuralları” onaylandı. Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Kolejinin 18 Mayıs 2018 tarihli ve 29 sayılı Kararı ile ise ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin rasyonu ve vitamin preparatlarının içeriği onaylandı.
Ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan ürünlerin verildiği yeraltı çalışma koşullu iş yerleri, iş yerlerinin denetim sonuçlarına göre Bakanlar Kurulu’nun 20 Şubat 2002 tarihli ve 30 sayılı Kararı ile onaylanan “Yer altında yapılan üretimlerin, madenlerin, tünellerin, tesislerin ve diğer iş yerlerinin Listesi”ne dayanarak belirlenir.
Örnek 1: İşletme tarafından çalışana aylık ödenen 1.000 manat tarif maaşına ek olarak, her iş günü için günlük 7 manat tutarında yemek gideri ödemesi yapılmaktadır.
Bakanlar Kurulu’nun Kararına göre, çalışanlarla ilgili yemek giderlerinin her bir çalışan için gelirden düşülen günlük normu, yemek gideri bedeli doğrudan çalışana ödendiğinde 5 manat olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, örnekte işletme tarafından çalışana günlük ödenen 7 manatın 5 manatı onun gelirden düşülen giderine dahil edilecektir.
Vergi mükellefinin çalışanlarla ilgili yukarıda belirlenen normlar dahilinde yaptığı yemek giderleri aşağıdaki koşullar altında gelirden düşülür:
Yemek gideri bedelinin nakitsiz şekilde doğrudan çalışana ödenmesi halinde;
Örnek 2: İşletme tarafından çalışana günlük yemek gideri olarak 5 manat ödeme yapılmaktadır. Çalışanın maaşı nakitsiz şekilde maaş kartına ödenmesine rağmen, yemek gideri nakit olarak ödenmektedir.
Bu durumda çalışana ödenen günlük yemek gideri, gelirden düşülecek giderlere dahil edilmeyecektir. Çünkü Karara göre, yemek giderlerinin karşılığı nakitsiz şekilde doğrudan çalışana ödendiğinde bu giderler gelirden düşülmektedir.
Vergi Kanununun 109.4’üncü maddesine göre, vergi mükellefinin işletme faaliyetleri eğlence veya sosyal nitelik taşıyorsa ve bu tür faaliyetler çerçevesinde gider yapılmışsa, söz konusu eğlence ve sosyal giderler gelirden düşülmektedir.
Yemek işveren tarafından hazırlanıyor ve hazırlıkta kullanılan ürünlerin alımı Vergi Kanununa uygun şekilde belgelenmişse;
Yiyecek-içecek hizmeti, kamuya açık yemek hizmeti sunan başka bir vergi mükellefinden elektronik fatura ile alınmışsa.
Çalışanların işte bulunmadığı (izin, hastalık vb. nedenlerle) ya da görevli olarak seyahatte oldukları günler için ödenen yemek giderleri bu Kurala göre gelirden düşülmez.
Örnek 3: Yemek gideri olarak çalışana günlük 5 manat ödeme yapılmaktadır. Kasım ayında 20 iş günü vardır. Çalışan bu ay içinde 3 gün görevli seyahatte, 3 gün geçici iş göremezlik nedeniyle çalışmamış ve 2 gün de izin kullanmıştır.
Görüldüğü gibi çalışan 20 iş gününden 8 gününü farklı nedenlerle çalışmamıştır. Bu nedenle çalışana 60 manat yemek gideri ödenecektir.
20 – 8 = 12 gün;
12 x 5 = 60 manat.
Bununla birlikte işletme çalışana 100 manat (20 iş günü x 5 manat) yani tüm ayın yemek giderini ödeyebilir. Bu durumda 60 manatı aşan 40 manatlık kısım gelirden düşülecek giderlere dahil edilmeyecektir.
İlginç konulardan biri de, çalışanlara ödenen yemek giderlerinin, çalışanların ücret gelirine dahil edilip edilmeyeceği ve bu ödemelerden zorunlu kesintilerin yapılıp yapılmayacağıdır. Vergi Kanununun 98.2.3’üncü maddesine göre, 119.2’nci maddede öngörülen giderler hariç olmak üzere, çalışanın giderlerinin karşılanması halinde ödenen tutar çalışanın ücret gelirine dahil edilir.
Görüldüğü gibi, Vergi Kanununun 119.2’nci maddesinde öngörülen giderler istisna kapsamındadır. Yani bu ödemeler çalışanın gelirine dahil edilmez.
Vergi Kanununun 98.5’inci maddesine göre, işveren tarafından 109.3 ve 119.2’nci maddelerde öngörülen giderler kapsamında yapılan ödemeler, vergiye tabi gelir sayılmaz.
Vergi Kanununun 109.3’üncü maddesi, 119.2’nci maddede öngörülenler hariç olmak üzere çalışanların ve aile fertlerinin sosyal nitelikli ve eğlence giderlerinin gelirden düşülemeyeceğini düzenlemektedir.
Vergi Kanununun 119.2’nci maddesinde öngörülen giderler, çalışanın ücret gelirine dahil edilmez ve işletmenin gelirden düşülen giderleri arasında sayılır. Bunlar:
Temsil giderleri,
Çalışanların konut ve yemek giderleri,
Zararlı, ağır ve yeraltı işlerde çalışanlara sağlanan tedavi-önleyici yemekler, süt ve eşdeğer ürün ve araçlara ilişkin giderler.
Bu giderlerin gelirden düşülme norm ve usulleri ilgili yürütme organı tarafından belirlenmektedir.
Söz konusu Kurala göre çalışanlarla ilgili yemek giderleri aşağıdaki şekilde gelirden düşülür:
Çalışana doğrudan nakitsiz ödeme yapılması halinde her çalışan için günlük 5 manat;
Yemek işveren tarafından sağlanır veya yemek hizmeti başka bir vergi mükellefinden alınırsa – günlük 5 manat.
Belirlenen norm dahilinde ödenen yemek giderleri, mevcut kurallara uygun şekilde ödendiğinde çalışanın vergilendirilebilir gelirine dahil edilmez ve vergisel açıdan gelirden düşülür. Bu nedenle, norm dahilinde ödenen yemek giderleri gelir vergisi ve zorunlu sosyal sigorta primine tabi değildir.
Vergi Kanununun 119.2’nci maddesine göre, bu maddede öngörülen giderler hariç olmak üzere, çalışanların ve aile fertlerinin sosyal nitelikli ve eğlence giderleri gelirden düşülemez. “Sosyal Sigorta Hakkında” Kanunun 15’inci maddesine göre, işverenin çalışanların sosyal nitelikli giderleri sonucunda sağlanan gelirleri, üçüncü kişilere ödenen tutarlar da dahil olmak üzere, zorunlu devlet sosyal sigortasına tabi olmayan gelirler sayılır. Çalışanların konut ve yemek giderleri de sosyal nitelikli gider kabul edildiğinden bunlardan zorunlu sosyal sigorta primi kesilmez.
Ancak çalışana normu aşan yemek gideri ödendiğinde, bu fazlalık kısmı çalışanın vergilendirilebilir gelirine dahil edilir ve gelir vergisine ve zorunlu devlet sosyal sigortasına tabi tutulur. Bu nedenle, yemek gideri ödemesi yapılırken ödemenin açıklamasında “yemek gideri” olduğunun belirtilmesi gerekir. Çalışana ödenen yemek giderleri doğrudan çalışana değil de üçüncü şahıslara ödenirse, bu durumda ödeme Vergi Kanununa uygun şekilde elektronik fatura ile belgelenmelidir.
Yemek işverenin kendisi tarafından hazırlanıp sağlanıyorsa, bu durumda yapılan işlemler yine Vergi Kanununa uygun şekilde belgelenmelidir.
Ayrıca, bu ödemeler ister norm dahilinde ister normu aşan miktarda yapılsın, ücretin bir parçası olmayan sosyal nitelikli giderler olduğundan, zorunlu sağlık sigortası ve işsizlik sigortası kesintisine tabi değildir.
2023 yılının sonuna kadar yürürlükte olan mevzuata göre, çalışanların eğlence ve yemek giderlerinin, ayrıca konut ve diğer sosyal nitelikli giderlerinin gelirden düşülmesine izin verilmiyordu. Bu durum ise girişimcilerin giderlerinin artmasına yol açıyordu. Tüm bunlar dikkate alınarak Vergi Kanunu’nun ilgili bölümünde yemek giderlerinin gelirden düşülmesi ile ilgili değişiklik yapıldı.
Vergi Kanunu’nun 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 109.3’üncü maddesine göre, bu Kanun’un 119.2’nci maddesinde öngörülen giderler dışında, çalışanların ve onların aile üyelerinin sosyal nitelikli ve eğlence giderlerinin gelirden düşülmesine izin verilmez. Bu değişiklikten sonra işletme tarafından çalışanlara yapılan yemek ve konut giderleri belirlenen sınırlar dahilinde işletmenin gelirden düşülen giderlerine dahil edildi. Yeniliği uzman Nüsret Halilov değerlendirdi:
Vergi Kanunu’nun 119’uncu maddesinde gelirden düşülen tutarların sınırlandırılması belirlenmiştir. 5 Aralık 2023 tarihli ve 1033-VIQD sayılı Azerbaycan Cumhuriyeti Kanunu ile Vergi Kanunu’nun 119’uncu maddesine ikinci fıkra eklenmiştir:
“Temsil giderlerinin, çalışanlarla ilgili konut ve yemek giderlerinin, ayrıca çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer diğer ürünler ve araçlarla ilgili giderlerin gelirden düşülmesi normları ve usulü ilgili icra makamının belirlediği kurum tarafından belirlenir.”
Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’nun 22 Kasım 2024 tarihli ve 492 sayılı Kararı ile temsil giderlerinin, çalışanların konut ve yemek giderlerinin, ayrıca çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerle, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünler ve araçlarla ilgili giderlerin vergilendirme amaçlı gelirden düşülmesi normları ve usulü onaylandı. Karara göre, bu düzenleme Vergi Kanunu’nun 119.2’nci maddesine istinaden hazırlanmış olup, vergi mükellefinin iş faaliyetinin temini amacıyla söz konusu giderlerin vergilendirme amaçlı gelirden düşülmesinin normlarını ve usulünü belirler. Ayrıca, belirlenen gelirden düşülen gider normlarına katma değer vergisi tutarı da dahildir.
Düzenlemenin 2.1’inci fıkrasına göre, çalışanlarla ilgili yemek giderleri, ayrıca çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemekler, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünler ve araçlarla ilgili giderler aşağıdaki norm dahilinde vergilendirme amaçlı gelirden düşülen giderlere dahil edilir:
Çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünlerin ve araçların her bir çalışan için gelirden düşülen günlük gider normu – 5 manat tutarında;
Deniz taşımacılığında görev yapan gemi mürettebatına verilen yemek giderlerinin gelirden düşülen günlük normu, Hazar Denizi’nde seyreden gemilerin mürettebatı için her bir çalışan başına 25 manat, Hazar Denizi dışında seyreden gemilerin mürettebatı için ise her bir çalışan başına 25 ABD doları tutarında.
Bu arada, söz konusu Karar ile “Tedavi-önleyici yemeklere, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünlere ve araçlara yapılan giderlerin, ayrıca deniz taşımacılığında görevli mürettebata verilen yemek giderlerinin normlarının belirlenmesi hakkında” Bakanlar Kurulu’nun 4 Haziran 2007 tarihli ve 89 sayılı Kararı yürürlükten kaldırıldı. Söz konusu Karar’da çalışma koşulları zararlı, ağır olan ve yeraltı işlerde çalışan işçilere verilen tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan diğer ürünlerin ve araçların günlük gider normu 2 manat olarak belirlenmişti. Yeni Karar ile bu sınır 5 manat olarak belirlendi.
Bakanlar Kurulu’nun 14 Aralık 2017 tarihli ve 550 sayılı Kararı ile “Çalışanlara ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan ürünlerin verilmesi için zararlı, ağır ve yeraltı çalışma koşullarına sahip üretimlerin Listesi” ve “Çalışanlara ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan ürünlerin verilmesi Kuralları” onaylandı. Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Kolejinin 18 Mayıs 2018 tarihli ve 29 sayılı Kararı ile ise ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin rasyonu ve vitamin preparatlarının içeriği onaylandı.
Ücretsiz tedavi-önleyici yemeklerin, süt ve ona eşdeğer tutulan ürünlerin verildiği yeraltı çalışma koşullu iş yerleri, iş yerlerinin denetim sonuçlarına göre Bakanlar Kurulu’nun 20 Şubat 2002 tarihli ve 30 sayılı Kararı ile onaylanan “Yer altında yapılan üretimlerin, madenlerin, tünellerin, tesislerin ve diğer iş yerlerinin Listesi”ne dayanarak belirlenir.
Örnek 1: İşletme tarafından çalışana aylık ödenen 1.000 manat tarif maaşına ek olarak, her iş günü için günlük 7 manat tutarında yemek gideri ödemesi yapılmaktadır.
Bakanlar Kurulu’nun Kararına göre, çalışanlarla ilgili yemek giderlerinin her bir çalışan için gelirden düşülen günlük normu, yemek gideri bedeli doğrudan çalışana ödendiğinde 5 manat olarak belirlenmiştir. Bu nedenle, örnekte işletme tarafından çalışana günlük ödenen 7 manatın 5 manatı onun gelirden düşülen giderine dahil edilecektir.
Vergi mükellefinin çalışanlarla ilgili yukarıda belirlenen normlar dahilinde yaptığı yemek giderleri aşağıdaki koşullar altında gelirden düşülür:
Yemek gideri bedelinin nakitsiz şekilde doğrudan çalışana ödenmesi halinde;
Örnek 2: İşletme tarafından çalışana günlük yemek gideri olarak 5 manat ödeme yapılmaktadır. Çalışanın maaşı nakitsiz şekilde maaş kartına ödenmesine rağmen, yemek gideri nakit olarak ödenmektedir.
Bu durumda çalışana ödenen günlük yemek gideri, gelirden düşülecek giderlere dahil edilmeyecektir. Çünkü Karara göre, yemek giderlerinin karşılığı nakitsiz şekilde doğrudan çalışana ödendiğinde bu giderler gelirden düşülmektedir.
Vergi Kanununun 109.4’üncü maddesine göre, vergi mükellefinin işletme faaliyetleri eğlence veya sosyal nitelik taşıyorsa ve bu tür faaliyetler çerçevesinde gider yapılmışsa, söz konusu eğlence ve sosyal giderler gelirden düşülmektedir.
Yemek işveren tarafından hazırlanıyor ve hazırlıkta kullanılan ürünlerin alımı Vergi Kanununa uygun şekilde belgelenmişse;
Yiyecek-içecek hizmeti, kamuya açık yemek hizmeti sunan başka bir vergi mükellefinden elektronik fatura ile alınmışsa.
Çalışanların işte bulunmadığı (izin, hastalık vb. nedenlerle) ya da görevli olarak seyahatte oldukları günler için ödenen yemek giderleri bu Kurala göre gelirden düşülmez.
Örnek 3: Yemek gideri olarak çalışana günlük 5 manat ödeme yapılmaktadır. Kasım ayında 20 iş günü vardır. Çalışan bu ay içinde 3 gün görevli seyahatte, 3 gün geçici iş göremezlik nedeniyle çalışmamış ve 2 gün de izin kullanmıştır.
Görüldüğü gibi çalışan 20 iş gününden 8 gününü farklı nedenlerle çalışmamıştır. Bu nedenle çalışana 60 manat yemek gideri ödenecektir.
20 – 8 = 12 gün;
12 x 5 = 60 manat.
Bununla birlikte işletme çalışana 100 manat (20 iş günü x 5 manat) yani tüm ayın yemek giderini ödeyebilir. Bu durumda 60 manatı aşan 40 manatlık kısım gelirden düşülecek giderlere dahil edilmeyecektir.
İlginç konulardan biri de, çalışanlara ödenen yemek giderlerinin, çalışanların ücret gelirine dahil edilip edilmeyeceği ve bu ödemelerden zorunlu kesintilerin yapılıp yapılmayacağıdır. Vergi Kanununun 98.2.3’üncü maddesine göre, 119.2’nci maddede öngörülen giderler hariç olmak üzere, çalışanın giderlerinin karşılanması halinde ödenen tutar çalışanın ücret gelirine dahil edilir.
Görüldüğü gibi, Vergi Kanununun 119.2’nci maddesinde öngörülen giderler istisna kapsamındadır. Yani bu ödemeler çalışanın gelirine dahil edilmez.
Vergi Kanununun 98.5’inci maddesine göre, işveren tarafından 109.3 ve 119.2’nci maddelerde öngörülen giderler kapsamında yapılan ödemeler, vergiye tabi gelir sayılmaz.
Vergi Kanununun 109.3’üncü maddesi, 119.2’nci maddede öngörülenler hariç olmak üzere çalışanların ve aile fertlerinin sosyal nitelikli ve eğlence giderlerinin gelirden düşülemeyeceğini düzenlemektedir.
Vergi Kanununun 119.2’nci maddesinde öngörülen giderler, çalışanın ücret gelirine dahil edilmez ve işletmenin gelirden düşülen giderleri arasında sayılır. Bunlar:
Temsil giderleri,
Çalışanların konut ve yemek giderleri,
Zararlı, ağır ve yeraltı işlerde çalışanlara sağlanan tedavi-önleyici yemekler, süt ve eşdeğer ürün ve araçlara ilişkin giderler.
Bu giderlerin gelirden düşülme norm ve usulleri ilgili yürütme organı tarafından belirlenmektedir.
Söz konusu Kurala göre çalışanlarla ilgili yemek giderleri aşağıdaki şekilde gelirden düşülür:
Çalışana doğrudan nakitsiz ödeme yapılması halinde her çalışan için günlük 5 manat;
Yemek işveren tarafından sağlanır veya yemek hizmeti başka bir vergi mükellefinden alınırsa – günlük 5 manat.
Belirlenen norm dahilinde ödenen yemek giderleri, mevcut kurallara uygun şekilde ödendiğinde çalışanın vergilendirilebilir gelirine dahil edilmez ve vergisel açıdan gelirden düşülür. Bu nedenle, norm dahilinde ödenen yemek giderleri gelir vergisi ve zorunlu sosyal sigorta primine tabi değildir.
Vergi Kanununun 119.2’nci maddesine göre, bu maddede öngörülen giderler hariç olmak üzere, çalışanların ve aile fertlerinin sosyal nitelikli ve eğlence giderleri gelirden düşülemez. “Sosyal Sigorta Hakkında” Kanunun 15’inci maddesine göre, işverenin çalışanların sosyal nitelikli giderleri sonucunda sağlanan gelirleri, üçüncü kişilere ödenen tutarlar da dahil olmak üzere, zorunlu devlet sosyal sigortasına tabi olmayan gelirler sayılır. Çalışanların konut ve yemek giderleri de sosyal nitelikli gider kabul edildiğinden bunlardan zorunlu sosyal sigorta primi kesilmez.
Ancak çalışana normu aşan yemek gideri ödendiğinde, bu fazlalık kısmı çalışanın vergilendirilebilir gelirine dahil edilir ve gelir vergisine ve zorunlu devlet sosyal sigortasına tabi tutulur. Bu nedenle, yemek gideri ödemesi yapılırken ödemenin açıklamasında “yemek gideri” olduğunun belirtilmesi gerekir. Çalışana ödenen yemek giderleri doğrudan çalışana değil de üçüncü şahıslara ödenirse, bu durumda ödeme Vergi Kanununa uygun şekilde elektronik fatura ile belgelenmelidir.
Yemek işverenin kendisi tarafından hazırlanıp sağlanıyorsa, bu durumda yapılan işlemler yine Vergi Kanununa uygun şekilde belgelenmelidir.
Ayrıca, bu ödemeler ister norm dahilinde ister normu aşan miktarda yapılsın, ücretin bir parçası olmayan sosyal nitelikli giderler olduğundan, zorunlu sağlık sigortası ve işsizlik sigortası kesintisine tabi değildir.