tr
Malın menşe ülkesini doğrulayan sertifikanın verilmesi
Malın menşe ülkesini doğrulayan sertifikanın verilmesi
Malın menşe ülkesini doğrulayan sertifika, ihracatçı ülkenin yetkili kurumu tarafından verilen ve malın menşe ülkesini tasdik eden belgedir. Malın menşe ülkesi, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin gümrük bölgesine getirilen veya bu bölgeden çıkarılan mallara uygulanan tarife ve tarife dışı önlemlerin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla belirlenir. Menşe sertifikasının alınması, malların ihracı sırasında girişimcilere ithalatçı ülkede tercihli haklar sağlamaya, yani gümrük vergilerini indirimli koşullarda ödemeye imkân tanır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Antiinhisar ve Tüketici Piyasasına Denetim Devlet Kurumunun bilgilerine göre, ülkemizde 5 tür menşe sertifikası mevcuttur:
1. CT-1 formu sertifikası – Menşei Azerbaycan veya diğer BDT ülkeleri olan malların BDT ülkelerine ihracında düzenlenir.
2. Genel form sertifikası – Azerbaycan Cumhuriyeti’nin serbest ticaret veya tercihli ticaret anlaşması bulunmayan ülkelere mal ihraç edildiğinde verilir.
3. A formu sertifikası – Avrupa ülkeleri ile birlikte ABD, Kanada ve Yeni Zelanda’ya yönelik düzenlenir.
4. AZ-TR formu sertifikası – “Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanmış Tercihli Ticaret Anlaşması” kapsamında belirlenen malların belirli miktarlarda Türkiye’ye ihracında verilir.
5. AZ-PK formu sertifikası – “Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanmış Tercihli Ticaret Anlaşması” kapsamında belirlenen malların Pakistan’a ihracında verilir.
“Malın menşe ülkesini doğrulayan sertifikanın verilmesine ilişkin Kurallar”, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı Kolejinin 25 Nisan 2012 tarihli ve 02 sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Bu Kurallara göre, menşe sertifikası tüzel ve gerçek kişilerin (başvuru sahibi) Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Antiinhisar ve Tüketici Piyasasına Denetim Devlet Kurumu’na başvurusu üzerine verilir. Başvuruya aşağıdaki belgeler eklenmelidir:
Başvuru sahibi tüzel kişi ise, devlet kayıt belgesinin ve tüzel kişi devlet sicilinden alınmış suretin kopyası;
Başvuru sahibi tüzel kişi oluşturmadan girişimcilik faaliyeti ile uğraşan gerçek kişi ise, vergi kayıt belgesinin kopyası;
Başvuru sahibi ile alıcı arasında yapılmış sözleşmenin kopyası (varsa);
Fatura (irsaliye-fatura) kopyası;
İhraç edilen ürünün hammaddesinin, yarı mamulünün veya üretimde kullanılan diğer malzemelerin alımını kanıtlayan sözleşme veya diğer belgelerin kopyası;
Eğer üretimde kullanılan hammadde, yarı mamul veya diğer malzemeler yabancı menşeli ise, işleme sonucunda malın Dış Ekonomik Faaliyet Eşya Nomenklatürü (HS kodu)’nda ilk dört haneden en az birinin değiştiğini veya ad valorem kuralı uygulandığında kullanılan malzemelerin değerinin ihraç edilen malın fiyatında belirlenen orana ulaştığını gösteren belge (hesaplama).
Başvuru ve ekli belgeler kurum tarafından incelenir. Sunulan belgelerde gerçeğe aykırı veya çarpıtılmış bilgi tespit edilirse, başvuru reddedilir. Menşe sertifikası verilmediğinde, başvuru sahibine yazılı gerekçeli bilgi sunulur. Reddetme sebebi olmadığında sertifika verilmesine karar verilir.
Eğer başvuruda ve belgelerde reddetme nedeni olmayan, ancak giderilebilecek eksiklikler tespit edilirse, bu durum 1 gün içinde yazılı olarak başvuru sahibine bildirilir. Eksiklikler giderildikten sonra tekrar başvuru yapılabilir.
Eksiklik bulunmazsa, belgeler en geç 1 gün içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Antiinhisar ve Tüketici Piyasasına Denetim Devlet Kurumu’na ait “Tüketim Malları Ekspertiz Merkezi” Ltd. Şti.’ye gönderilir. Başvuru belgeleri ve başvuru sahibiyle yapılan sözleşme temelinde, uzman tarafından menşe ülke tespit edilir.
Ekspertiz sırasında ihraç edilen mal partisinin varlığı, üretim aşamalarının uygulanıp uygulanmadığı, gerekli ekipman ve üretim koşullarının olup olmadığı da incelenir. Düzenlenen ekspertiz raporunun bir nüshası Ekspertiz Merkezi’nde kalır, biri başvuru sahibine verilir, diğeri Kuruma iletilir. Sonuçlara göre karar alınır ve reddetme sebebi yoksa sertifika düzenlenir. Karar çıktıktan sonra başvuru sahibi devlet harcını öder.
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin “Devlet Harçları Hakkında” Kanununun 30-1. maddesine göre, menşe sertifikasının verilmesi için 30 AZN devlet harcı ödenir. Sertifikalar Kurumun Bakü şubesinde ve 2, 3, 6, 11, 12 ve 13 no’lu bölge müdürlüklerinde girişimcilere verilmektedir.
Menşe sertifikasının geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren 1 yıldır.
Sertifika sürecinin tamamen elektronikleşmesi amacıyla Kurum tarafından “Menşe Sertifikası” alt modülü hazırlanmış ve Kalite Bilgi Sistemi’ne entegre edilmiştir.
Bu sistem sayesinde ihracatçılara şu imkânlar sağlanmaktadır:
e-imza veya Asan İmza ile kişisel hesap açma;
başvuruların durumuna dair gerçek zamanlı bilgi edinme;
menşe tespitine ilişkin ekspertiz sözleşmesini elektronik olarak imzalama ve hizmet bedelini ödeme;
devlet harçlarını elektronik ortamda ödeme;
belirli dönemlerde alınan sertifikalara dair istatistiksel bilgi edinme;
ihracatçıların sunduğu bilgiler temelinde sertifikaların elektronik olarak oluşturulması;
menşe sertifikalarının hızlı ve kolay şekilde elde edilmesi vb.
Şu anda sertifika almak için başvurular hem Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı’nın resmi internet sitesi üzerinden hem de Kalite Bilgi Sistemi aracılığıyla hibrit biçimde kabul edilmektedir.
Bilgi için: Kurumun Bakü ve bölge şubeleri tarafından 2025 yılının ilk yarısında toplam 46.119 menşe sertifikası düzenlenmiştir. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre %21,5 artış anlamına gelmektedir.
Menşe sertifikası düzenlenen ihracatçılar arasında öne çıkan ürünler meyve-sebze, inşaat malzemeleri, petrol ve petrol ürünleridir. İhraç edilen başlıca ülkeler arasında Rusya Federasyonu, Ukrayna, Gürcistan, Türkiye, Özbekistan ve Kazakistan yer almaktadır.
Malın menşe ülkesini doğrulayan sertifika, ihracatçı ülkenin yetkili kurumu tarafından verilen ve malın menşe ülkesini tasdik eden belgedir. Malın menşe ülkesi, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin gümrük bölgesine getirilen veya bu bölgeden çıkarılan mallara uygulanan tarife ve tarife dışı önlemlerin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla belirlenir. Menşe sertifikasının alınması, malların ihracı sırasında girişimcilere ithalatçı ülkede tercihli haklar sağlamaya, yani gümrük vergilerini indirimli koşullarda ödemeye imkân tanır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Antiinhisar ve Tüketici Piyasasına Denetim Devlet Kurumunun bilgilerine göre, ülkemizde 5 tür menşe sertifikası mevcuttur:
1. CT-1 formu sertifikası – Menşei Azerbaycan veya diğer BDT ülkeleri olan malların BDT ülkelerine ihracında düzenlenir.
2. Genel form sertifikası – Azerbaycan Cumhuriyeti’nin serbest ticaret veya tercihli ticaret anlaşması bulunmayan ülkelere mal ihraç edildiğinde verilir.
3. A formu sertifikası – Avrupa ülkeleri ile birlikte ABD, Kanada ve Yeni Zelanda’ya yönelik düzenlenir.
4. AZ-TR formu sertifikası – “Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanmış Tercihli Ticaret Anlaşması” kapsamında belirlenen malların belirli miktarlarda Türkiye’ye ihracında verilir.
5. AZ-PK formu sertifikası – “Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanmış Tercihli Ticaret Anlaşması” kapsamında belirlenen malların Pakistan’a ihracında verilir.
“Malın menşe ülkesini doğrulayan sertifikanın verilmesine ilişkin Kurallar”, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı Kolejinin 25 Nisan 2012 tarihli ve 02 sayılı kararı ile onaylanmıştır.
Bu Kurallara göre, menşe sertifikası tüzel ve gerçek kişilerin (başvuru sahibi) Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Antiinhisar ve Tüketici Piyasasına Denetim Devlet Kurumu’na başvurusu üzerine verilir. Başvuruya aşağıdaki belgeler eklenmelidir:
Başvuru sahibi tüzel kişi ise, devlet kayıt belgesinin ve tüzel kişi devlet sicilinden alınmış suretin kopyası;
Başvuru sahibi tüzel kişi oluşturmadan girişimcilik faaliyeti ile uğraşan gerçek kişi ise, vergi kayıt belgesinin kopyası;
Başvuru sahibi ile alıcı arasında yapılmış sözleşmenin kopyası (varsa);
Fatura (irsaliye-fatura) kopyası;
İhraç edilen ürünün hammaddesinin, yarı mamulünün veya üretimde kullanılan diğer malzemelerin alımını kanıtlayan sözleşme veya diğer belgelerin kopyası;
Eğer üretimde kullanılan hammadde, yarı mamul veya diğer malzemeler yabancı menşeli ise, işleme sonucunda malın Dış Ekonomik Faaliyet Eşya Nomenklatürü (HS kodu)’nda ilk dört haneden en az birinin değiştiğini veya ad valorem kuralı uygulandığında kullanılan malzemelerin değerinin ihraç edilen malın fiyatında belirlenen orana ulaştığını gösteren belge (hesaplama).
Başvuru ve ekli belgeler kurum tarafından incelenir. Sunulan belgelerde gerçeğe aykırı veya çarpıtılmış bilgi tespit edilirse, başvuru reddedilir. Menşe sertifikası verilmediğinde, başvuru sahibine yazılı gerekçeli bilgi sunulur. Reddetme sebebi olmadığında sertifika verilmesine karar verilir.
Eğer başvuruda ve belgelerde reddetme nedeni olmayan, ancak giderilebilecek eksiklikler tespit edilirse, bu durum 1 gün içinde yazılı olarak başvuru sahibine bildirilir. Eksiklikler giderildikten sonra tekrar başvuru yapılabilir.
Eksiklik bulunmazsa, belgeler en geç 1 gün içinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı Antiinhisar ve Tüketici Piyasasına Denetim Devlet Kurumu’na ait “Tüketim Malları Ekspertiz Merkezi” Ltd. Şti.’ye gönderilir. Başvuru belgeleri ve başvuru sahibiyle yapılan sözleşme temelinde, uzman tarafından menşe ülke tespit edilir.
Ekspertiz sırasında ihraç edilen mal partisinin varlığı, üretim aşamalarının uygulanıp uygulanmadığı, gerekli ekipman ve üretim koşullarının olup olmadığı da incelenir. Düzenlenen ekspertiz raporunun bir nüshası Ekspertiz Merkezi’nde kalır, biri başvuru sahibine verilir, diğeri Kuruma iletilir. Sonuçlara göre karar alınır ve reddetme sebebi yoksa sertifika düzenlenir. Karar çıktıktan sonra başvuru sahibi devlet harcını öder.
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin “Devlet Harçları Hakkında” Kanununun 30-1. maddesine göre, menşe sertifikasının verilmesi için 30 AZN devlet harcı ödenir. Sertifikalar Kurumun Bakü şubesinde ve 2, 3, 6, 11, 12 ve 13 no’lu bölge müdürlüklerinde girişimcilere verilmektedir.
Menşe sertifikasının geçerlilik süresi düzenlendiği tarihten itibaren 1 yıldır.
Sertifika sürecinin tamamen elektronikleşmesi amacıyla Kurum tarafından “Menşe Sertifikası” alt modülü hazırlanmış ve Kalite Bilgi Sistemi’ne entegre edilmiştir.
Bu sistem sayesinde ihracatçılara şu imkânlar sağlanmaktadır:
e-imza veya Asan İmza ile kişisel hesap açma;
başvuruların durumuna dair gerçek zamanlı bilgi edinme;
menşe tespitine ilişkin ekspertiz sözleşmesini elektronik olarak imzalama ve hizmet bedelini ödeme;
devlet harçlarını elektronik ortamda ödeme;
belirli dönemlerde alınan sertifikalara dair istatistiksel bilgi edinme;
ihracatçıların sunduğu bilgiler temelinde sertifikaların elektronik olarak oluşturulması;
menşe sertifikalarının hızlı ve kolay şekilde elde edilmesi vb.
Şu anda sertifika almak için başvurular hem Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakanlığı’nın resmi internet sitesi üzerinden hem de Kalite Bilgi Sistemi aracılığıyla hibrit biçimde kabul edilmektedir.
Bilgi için: Kurumun Bakü ve bölge şubeleri tarafından 2025 yılının ilk yarısında toplam 46.119 menşe sertifikası düzenlenmiştir. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre %21,5 artış anlamına gelmektedir.
Menşe sertifikası düzenlenen ihracatçılar arasında öne çıkan ürünler meyve-sebze, inşaat malzemeleri, petrol ve petrol ürünleridir. İhraç edilen başlıca ülkeler arasında Rusya Federasyonu, Ukrayna, Gürcistan, Türkiye, Özbekistan ve Kazakistan yer almaktadır.