PMS Sertifikatı imtahanında ƏDV-lə bağlı 10 ballıq sualın ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyatların izahı
PMS Sertifikatı imtahanında ƏDV-lə bağlı 10 ballıq sualın ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyatların izahı

Əvvəlcə vergi ödəyicisinin hesabat ayındakı hansı əməliyyatları üzrə ƏDV öhdəliyi yaranmasını aydınlaşdıraq. Vergi ödəyicisinin təqdim etdiyi konsaltiq xidməti üzrə 30 000 manat tam məbləğdə ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyatdır. Qarşı tərəf məbləği tam ödəmədiyi üçün Vergi Məcəlləsinin 166-cı, "Vergi tutulan əməliyyatların aparıldığı vaxt" adlı maddəsinin tələblərini nəzərə almalıyıq. Vergi Məcəlləsinin 161.1.1-ci maddəsinə əsasən, nağdsız ödəmədə pul vəsaitinin bankda onun hesabına və ya sərəncamçısı ola biləcəyi hesaba, yaxud göstərilən vəsaiti almaq hüququna malik olacağı hesaba daxil olduğu vaxt, vergi tutulan əməliyyatın vaxt hesab edilir.
Misalımızda 30 000 manatlıq konsaltinq xidməti göstərilsə də, qarşı tərəf hesabat ayında 20 000 manat ödədiyi üçün cari dövr üçün həmin məbləği ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyat kimi nəzərə alacağıq.
ƏDV ödəyicisinin hesabat ayında növbəti gəliri məzənnə fərqi üzrə 2 000 manatdır. Məzənnə fərqinin hansı tip gəlir hesab edildiyini nəzərdən keçirək. Vergi Məcəlləsinin 13.2.12-ci maddəsində “Şatışdankənar gəlirlər” anlayışının açılışında xarici valyuta əməliyyatları üzrə artan məzənnə fərqi də qeyd edilir. Satışdankənar gəlirlər ƏDV-nin vergitutma obyekti kimi tanınmadığı üçün 2 000 manat üzrə ƏDV öhdəliyi yaranmır.
ƏDV ödəyicisi hesabat ayında 50 000 manat məbləğində torpağı qarşı tərəfə təqdim edib. Torpağın ƏDV-yə cəlb edilməsi məsələsi ilə Vergi Məcəlləsinin 13.2.8-ci maddəsinə qeyd mövcuddur. Həmin maddənin 2-ci abzasında qeyd edilir ki, əlavə dəyər vergisinin məqsədləri üçün qeyri-maddi aktivlər, pul vəsaiti və torpaq mal sayılmır. Maddənin tələblərinə əsasən, ƏDV ödəyicisi təqdim etdiyi torpağa ƏDV hesablamır.

Əvvəlcə vergi ödəyicisinin hesabat ayındakı hansı əməliyyatları üzrə ƏDV öhdəliyi yaranmasını aydınlaşdıraq. Vergi ödəyicisinin təqdim etdiyi konsaltiq xidməti üzrə 30 000 manat tam məbləğdə ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyatdır. Qarşı tərəf məbləği tam ödəmədiyi üçün Vergi Məcəlləsinin 166-cı, "Vergi tutulan əməliyyatların aparıldığı vaxt" adlı maddəsinin tələblərini nəzərə almalıyıq. Vergi Məcəlləsinin 161.1.1-ci maddəsinə əsasən, nağdsız ödəmədə pul vəsaitinin bankda onun hesabına və ya sərəncamçısı ola biləcəyi hesaba, yaxud göstərilən vəsaiti almaq hüququna malik olacağı hesaba daxil olduğu vaxt, vergi tutulan əməliyyatın vaxt hesab edilir.
Misalımızda 30 000 manatlıq konsaltinq xidməti göstərilsə də, qarşı tərəf hesabat ayında 20 000 manat ödədiyi üçün cari dövr üçün həmin məbləği ƏDV-yə cəlb edilən əməliyyat kimi nəzərə alacağıq.
ƏDV ödəyicisinin hesabat ayında növbəti gəliri məzənnə fərqi üzrə 2 000 manatdır. Məzənnə fərqinin hansı tip gəlir hesab edildiyini nəzərdən keçirək. Vergi Məcəlləsinin 13.2.12-ci maddəsində “Şatışdankənar gəlirlər” anlayışının açılışında xarici valyuta əməliyyatları üzrə artan məzənnə fərqi də qeyd edilir. Satışdankənar gəlirlər ƏDV-nin vergitutma obyekti kimi tanınmadığı üçün 2 000 manat üzrə ƏDV öhdəliyi yaranmır.
ƏDV ödəyicisi hesabat ayında 50 000 manat məbləğində torpağı qarşı tərəfə təqdim edib. Torpağın ƏDV-yə cəlb edilməsi məsələsi ilə Vergi Məcəlləsinin 13.2.8-ci maddəsinə qeyd mövcuddur. Həmin maddənin 2-ci abzasında qeyd edilir ki, əlavə dəyər vergisinin məqsədləri üçün qeyri-maddi aktivlər, pul vəsaiti və torpaq mal sayılmır. Maddənin tələblərinə əsasən, ƏDV ödəyicisi təqdim etdiyi torpağa ƏDV hesablamır.