Yayınevinin vergi yükümlülükleri nasıl belirlenir?

Yayınevinin vergi yükümlülükleri nasıl belirlenir?



2025 yılından itibaren Azerbaycan Cumhuriyeti Vergi Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler, yayınevi faaliyetiyle uğraşan tüzel kişilerin vergi yükümlülüklerine doğrudan etki etmektedir.

Bu yeniliği uzman Vusal Bayramlı değerlendirmiştir.

Yayınevleri — kitap, dergi, gazete ve diğer basılı ürünleri üreten işletmeler — genel esaslara göre vergi mükellefi olabilir veya bazı durumlarda basitleştirilmiş vergi rejiminde faaliyet gösterebilirler.

Kâr vergisi mükellefi olarak

Vergi Kanunu’nun 104. maddesine göre, Azerbaycan Cumhuriyeti’nde mukim olan tüzel kişiler kâr vergisi mükellefidir. Yayınevi, yıllık gelirinden giderler çıkarıldıktan sonra elde edilen kârın %20’si oranında vergi ödemelidir.

Örnek 1: “A” Yayınevi 2025 yılında 600.000 manat gelir elde etmiş ve 400.000 manat gider yapmıştır. Buna göre kâr ve vergi yükümlülüğü şöyle hesaplanır:
600.000 – 400.000 = 200.000 manat (kâr);
200.000 × %20 = 40.000 manat (hesaplanan vergi tutarı).

Vergi Kanunu’nun 151. maddesine göre, yıllık cirosu 200.000 manatı aşan mükellefler KDV mükellefi olarak kaydedilmelidir. Ancak 164.1.1. maddeye göre, kitap, gazete ve dergilerin (reklam amaçlı olmayan) satışı KDV’den muaftır.

Zorunlu sosyal ödemeler

“Zorunlu Devlet Sosyal Sigortası Hakkında”, “İşsizlik Sigortası Hakkında” ve “Zorunlu Sağlık Sigortası Hakkında” kanunlara göre yayınevleri çalışanları için sigorta primlerini ödemekle yükümlüdür:

Zorunlu devlet sosyal sigortası – maaşın %22’si işveren, %3’ü çalışan tarafından;

Zorunlu sağlık sigortası – maaşın %2’si oranında;

İşsizlik sigortası – maaşın %0,5’i oranında.

“Sosyal Sigorta Hakkında” Kanun’un 14.4. maddesine göre, petrol-gaz sektöründe faaliyet göstermeyen ve özel sektöre ait işverenler için, çalışanların maaşlarından kesilen sosyal sigorta primleri 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren 7 yıl süreyle şu şekilde belirlenmiştir:

Aylık geliri 200 manata kadar olanlar için toplam %25 (çalışandan %3, işverenden %22);

200 manattan fazla gelir için toplam %25 (çalışan 6 manat + 200’ü aşan kısmın %10’u, işveren 44 manat + 200’ü aşan kısmın %15’i).

Örnek 2: Yayınevinde çalışan bir editörün maaşı 1.000 manat ise, işveren tarafından 164 manat sosyal sigorta, 20 manat sağlık sigortası ve 5 manat işsizlik sigortası ödenir:

200 × %22 = 44 manat;
(1.000 – 200) × %15 = 120 manat;
44 + 120 = 164 manat;
1.000 × %2 = 20 manat;
1.000 × %0,5 = 5 manat.

Çalışan tarafından ise 86 manat sosyal sigorta, 20 manat sağlık sigortası ve 5 manat işsizlik sigortası ödenir:

200 × %3 = 6 manat;
(1.000 – 200) × %10 = 80 manat;
6 + 80 = 86 manat;
1.000 × %2 = 20 manat;
1.000 × %0,5 = 5 manat.

Basitleştirilmiş vergi rejiminde faaliyet gösterilirse

Vergi Kanunu’nun 218. maddesine göre, yıllık cirosu 200.000 manattan az olan yayınevleri basitleştirilmiş vergi mükellefi olabilir.

Örnek 3: Yayınevinin yıllık cirosu 120.000 manat ise, vergi yükümlülüğü şöyle hesaplanır:
120.000 × %2 = 2.400 manat.

Bunlara ek olarak yayınevleri emlak ve arazi vergisi de ödemekle yükümlüdür.
Vergi Kanunu’nun 198. maddesine göre, bilançosunda bina ve teknik ekipman bulunan yayınevleri emlak vergisi öder.
Ayrıca yayınevi arazi kullanıyorsa, Vergi Kanunu’nun 206. maddesine uygun olarak arazi vergisi mükellefi olur.
Bu vergilerin tutarı, mevzuatın gerektirdiği şekilde yer, alan ve diğer faktörlere bağlı olarak hesaplanır.